Przęślica

Przęślica jest narzędziem używanym przy przędzeniu włókien lnianych i konopnych lub rzadziej, wełnianych. W najprostszej formie miała postać kilkudziesięciocentymetrowego kijka trzymanego w dłoni, pod pachą lub zatkniętego za pasek fartucha. Mocowano na niej zwój ułożonych równolegle względem siebie włókien, czyli kądziel i używano w zestawie z wrzecionem. Aby utrzymać kądziel na miejscu, u góry narzędzia zawiązywano sznureczek i luźno owijano go wokół niej. Prządka wyciągała włókna z kądzieli lewą ręką, zwilżała śliną i skręcała w palcach. Następnie zaczepiała je o wrzeciono, które puszczała prawą ręką w szybki, obrotowy ruch.

Przędzenie włókien od zawsze postrzegane było jako zajęcie kobiece, a sama przęślica jako jeden z atrybutów kobiecości. W języku polskim istnieje nawet związek frazeologiczny "po kądzieli" odnoszący się do krewnych ze strony matki.  

Na Pomorzu, jak i w innych regionach, istniał zwyczaj ofiarowywania przęślicy swojej wybrance przez pana młodego. Wykonywane z przeznaczeniem na prezent przęślice były bogato zdobione i często sygnowane inicjałami dziewczyny. Nie były przedmiotami użytkowymi, ale miały wartość symboliczną i dekoracyjną.

Prezentowana przęślica jest wyrobem nieprofesjonalnym, wykonanym na własny użytek i dość nietypowym, nie można jej bowiem jednoznacznie przypisać do żadnego z podstawowych rodzajów przęślic. 

Agnieszka Słowińska