Stolik

Po zakończeniu rewolucji francuskiej i upadku dyrektoriatu, programowo deklarującego  prostotę w urządzaniu wnętrz, na początku XIX w. sztukę zdominował nowy styl. Pojawił się z przyjściem do władzy Napoleona Bonaparte i nazywany był stylem cesarstwa – po francusku „empire”. Nowa moda wyrażała osobiste upodobania Napoleona I zainspirowanego potęgą starożytnych cywilizacji – greckiej, rzymskiej i egipskiej. Empire stał się propagandowym narzędziem gloryfikacji Cesarstwa Francuskiego i jego władcy. Rozpowszechniony w Europie, styl rozwijał się na terenie Polski, zapatrzonej w zwycięstwa militarne Napoleona, dającego nadzieję na odzyskanie utraconej niepodległości kraju. W urządzaniu wnętrz nową modę wyróżniały bezpośrednie zapożyczenia wzorców starożytnych. Tam, gdzie ich brakowało, tworzono pseudo antyczne dzieła. Szczególnie dobrze widać to w meblarstwie. Moda empirowa narzucała ścisłą symetrię i stabilność, gładkie płaszczyzny i wyraziste linie. Do starożytnych epok nawiązywały nie tylko kształty mebli, ale także ozdoby, odlewane ze złoconego brązu. Wraz z modą naśladowania dawnych stylów empire ponownie powrócił w połowie XIX w. w czasach II Cesarstwa Francuskiego za panowania Napoleona III. W stylu późnego cesarstwa został wykonany prezentowany stół, którego podstawę stanowi trójboczny cokół. Osadzoną w nim nogę mebla zdobi złocona snycerka z motywem spiralnego żłobkowania, zawsze sugerującym wrażenie ruchu, co nieznacznie zachwiało charakterystyczną dla stylu empire statykę.

Teresa Bagińska-Żurawska https://orcid.org/0000-0002-9243-3967