Apartament Turecki. Salon

Nazwy historyczne: Pokóy w Marmur malowany pocz. XIX w. ; Salon (poł. XIXw)
Nazwy inne:
Czas powstania: 1629-1641; ok 1775
Architekci: zapewne Maciej Trapola (1629-1641), Szymon Bogumił Zug (ok.1775), Christian Piotr Aigner (ok.1800)

Parterowy, położony w skrzydle północnym apartament zwany Apartamentem Tureckim należy do pierwotnych siedemnastowiecznych sklepionych wnętrz zamku łańcuckiego wzniesionego przez ks. Stanisława Lubomirskiego (1583-1649), pierwszego z tego rodu wściela Łańcuta. Ok. roku 1775 za ks. Stanisława Lubomirskiego MWK i jego żony ks. Izabelli z Czartoryskich (1736-1815) urządzono tutaj złożony z dużego salonu pośrodku  z szeroką arkadą oraz sypialni i garderoby, apartament „w marmur malowany” – ozdobiony iluzjonistyczną polichromią, utrzymaną w  monochromatycznej gamie szaro-pomarańczowej z płaszczyznami ścian i sklepienia naśladującej marmur („tureckim” nazwany został w 2 poł. XIX wieku za czasów drugiego ordynata łańcuckiego zapewne z powodu przydanej wówczas egzotycznej olejnej dekoracji ściennej w pokoju sypialnym i usuniętej w 1959 r.).
Druga część wnętrza za szeroką arkadą, urządzona jako salon, to  prostokątna sala ze sklepieniem kolebkowo-krzyżowym z dwoma oknami w ścianie północnej i pośrodku ścianie zachodniej dwuskrzydłowymi drzwiami z antabami prowadzącymi do sypialni oraz z kominkiem w narożu  południowo-zachodnim. Ściany i sklepienia pokryte są (odkrytymi w 1959-60 podczas konserwacji przeprowadzonej przez Bronisława Dąbka i Józefa Edwarda Dutkiewicza) pochodzącymi z lat osiemdziesiątych w. XVIII malowidłami iluzjonistycznymi imitującymi marmoryzowanie i podziały architektoniczne: z obramieniami pól sklepiennych, gurtami, wnękami arkadowymi z kasetonami w podłuczach i obramieniami ścian tarczowych z monochromatycznym pasem z motywami arabeskowymi (co odpowiada historycznej nazwie „Pokóy w Marmur malowany”). Kominek zapewne projektu Christiana Piotra Aignera ok. 1800, z białego marmuru inkrustowany jest marmurem wiśniowym ma  klasycystyczną formę.

Bibliografia:
Inwentarz Zamku Łańcuckiego, Wyciąg, AGAD APŁ  786.
Kossakowska- Szanajca Zofia, Majewska-Maszkowska Bożena, Zamek w Łańcucie, Warszawa 1964, s. 152-154.
Majewska-Maszkowska Bożenna, Mecenat artystyczny Izabelli z Czartoryskich Lubomirskiej 1736-1816, Wrocław-Warszawa-Kraków, 1976, 147-148.
Omilanowska Małgorzata, Sito Jakub, Katalog zabytków sztuki w Polsce, seria nowa T.III, zeszyt 5,Warszawa 1994, s. 27-28.

Aldona Cholewianka-Kruszyńska