Figura kultu zmarłych

Najczęściej stosowanym w Afryce materiałem rzeźbiarskim jest drewno. Zdecydowanie rzadziej wykorzystywany jest kamień. Związane z kultem zmarłych rzeźby pomda lub pomta (liczba pojedyncza pomdo) rzeźbione były w steatycie. Steatyt, zwany kredą krawiecką lub kamieniem mydlanym, jest miękką skałą mikrokrystaliczną o dużym skupieniu talku i szarej, różowej lub zielonkawej barwie. Łatwo poddaje się obróbce, dlatego rzeźbiarze wykonujący figurki pomda mogli posługiwać się narzędziami używanymi do rzeźbienia w drewnie, na przykład nożem, ciosłą o wąskim ostrzu oraz toporkiem.

Figurki pomda nie są wytworem ich obecnych użytkowników – znanego z uprawy ryżu ludu rolniczego Kissi, który zamieszkuje Gwineę, Sierra Leone oraz Liberię. Według niektórych specjalistów i znawców tematyki afrykańskiej rzeźby kamiennej zostały wykonane przez przodków Kissi – Kirim i Bullom, grupy etniczne, które w przeszłości zamieszkiwały tereny Liberii, Gwinei i Sierra Leone. Inna teoria zakłada, że były dziełem nieznanego ludu, który zajmował tereny obecnie zamieszkiwane przez Kissi jeszcze na długo przed ich przybyciem. Rolnicy Kissi znajdują pomda na polach podczas prac rolnych. Figurki traktują jak powracających przodków. Stawiają je na ołtarzach rodzinnych i składają im ofiary.

Katarzyna Findlik-Gawron