Ofiara Izaaka

Obraz z kolekcji muzealnej przedstawia scenę ze Starego Testamentu - ofiarowanie swego jedynego syna Izaaka przez Abrahama na górze Moria. Scena opisana w Księdze Rodzaju – Abraham, pierwszy patriarcha Izraela, wyobrażany jako siwy brodaty starzec (tak jak na łańcuckim obrazie, zmarł mając 175 lat) został wystawiony przez Boga na próbę. Otóż Bóg kazał mu złożyć swego jedynego syna w ofierze, choć Izraelici nie składali ofiar z ludzi (tak czynili poganie). Pomimo tego, Abraham nie zawahał się, włożył na barki swego syna wiązkę drewna i udał się z nim na górę Moria, gdzie zbudował ołtarz. Związawszy swego syna położył go na ołtarzu i uniósł dłoń z nożem , aby zabić swe jedyne dziecko. Wówczas Bóg posłał anioła, który wstrzymał rękę Abrahama z nożem  i pokazał mu baranka zaplątanego rogami w zarośla. Oznajmił mu też, że Bóg wystawił go na próbę i przekonawszy się, że Abraham nie odmówił poleceniu obiecał, przez usta anioła, że uczyni go licznym narodem, tak licznym jak ziarnka piasku na pustyni. W ofierze, zamiast Izaaka złożony został baranek. Przedstawienie to porównywane jest do ofiary Chrystusa na krzyżu. Obraz łańcucki o bardzo dynamicznej kompozycji ukazuje leżącego na ołtarzu ofiarnym Izaaka oraz stojącego Abrahama , z nożem w ręku, zwróconego w stronę anioła, który, nachylony nad Abrahamem, powstrzymuje jego dłoń. Dynamikę kompozycji podkreśla też operowanie światłem - oświetlone są te fragmenty obrazu, które stanowią jego najważniejsza treść – dłoń anioła powstrzymująca nóż, twarz Abrahama i plecy Izaaka orz dłoń ojca, którą przytrzymuje leżącego syna. Obraz nieznanego malarza, ze szkoły włoskiej z k. XVII w (?) Obraz jest eksponowany w Sali pod Stropem na I piętrze zamku.

Bożena Rybkowska