Stajnia Wierzchowa

Nazwy historyczne: Stajnia Wierzchowa
Nazwy inne:
Czas powstania: 1889-1904  
Architekci: Amand Bauqué

Podczas wielkich prac remontowych i modernizacyjnych za III ordynata Romana Potockiego po wyburzeniu wzniesionych w 30. latach XIX wieku stajni i dwóch wozowni wzniesiono neobarokowy budynek Stajni i położony za nim modernistyczny z elementami klasycystycznymi budynek Wozowni – oba zaprojektowane przez francuskiego architekta Amanda Bauqué. Pomiędzy nimi zaaranżowano paradne podwórze stajenne, zaś przed Stajnią otwarty maneż. Prace przy tworzeniu nowego kompleksu hippicznego trwały od 1891 do 1904 roku. W 1892 roku wzniesiono Stajnię, jej urządzenie trwało do 1904 roku.
W skrzydle zachodnim powstała ostatecznie stajnia wierzchowa- na planie wydłużonego prostokąta przykryta sklepieniem odcinkowym z  czterema pókolistymi oknami w górnej partii ściany północnej i dwoma w południowej. Wejście do korytarza paszowego po bokach którego znajdują się boksy prowadzi przez rozsuwane drzwi z Holu Stajennego. Na zamknięciu korytarza w ścianie zachodniej znajdują się drzwi dwuskrzydłowe prowadzące do pomieszczeń pomocniczych. W roku 1894 firma R.Ph. Waagner z Wiednia zamontowała 11 stanowisk i 6 boksów dla koni wierzchowych, by w 1904 roku zdemontować 10 stanowisk w części zachodniej, i zamiast nich postawić 5 boksów i tym samym zamienić tę część Stajni z cugowo-wierzchowej na wierzcho¬wą, pozostawiając jedno, skrajne, nieparzyste stanowisko z 1894 roku. Firma Waagner, instalowała tutaj, elementy swojej produkcji: ściany i drzwi boksów, żłoby, urządzenia wodociągowe, kanalizacyjne, itd. Posadzkę w nowo po¬wstałych boksach i w jedynym stanowisku ułożono z cegły klinkierowej38. Wcześniej, w 1894 roku, w boksach oraz korytarzu paszowym posadzkę ułożono z ceramicznych płytek.

Cholewianka-Kruszyńska Aldona, Stajnie i wozownie w Łańcucie w czasach Potockich i w Muzeum-Zamku, [w:] Muzea -rezydencje. Materiały z sesji naukowej w Muzeum-Zamoyskich w Kozłówce w 2004 r, s.229, 240.

 Aldona Cholewianka- Kruszyńska