Butelka po lekarstwach

Jedną z osób podejmujących wysiłek organizacyjny na ziemiach pozyskanych przez Polskę w wyniku zakończenia II wojny światowej wzdłuż Odry i Nysy Łużyckiej była Helena Kurcyusz (1914–1999), polska architektka i urbanistka, absolwentka Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej.

W czasie drugiej wojny światowej brała udział w obronie Warszawy, a następnie w konspiracji – Związku Walki Zbrojnej oraz Armii Krajowej. W 1942 r. została aresztowana i przewieziona do obozu koncentracyjnego na Majdanku, skąd w 1944 r. przetransportowano ją do Ravensbrück, a następnie Neubrandenburga, gdzie doczekała wyzwolenia.

W drodze powrotnej do Polski Kurcyuszowa, wraz z koleżankami obozowymi, przybyła do Szczecina, skąd razem zamierzały jechać dalej do Piły, gdzie mieściła się siedziba władz polskich. Na miejscu okazało się jednak, że jedna z jej towarzyszek, która już w drodze chorowała, poczuła się znacznie gorzej. Jej stan był na tyle poważny, że kobiety zdecydowały o pozostaniu w mieście, znajdując schronienie w opuszczonym domku w dzisiejszej dzielnicy Gumieńce. W międzyczasie zachorowała również druga z koleżanek.

Kurcyuszowa przypuszczając, że obie zapadły na tyfus plamisty, postanowiła pozostać dłużej w mieście i się nimi zaopiekować. W działającym szpitalu wojskowym, udało jej się uzyskać pomoc niemieckiego lekarza, który nie tylko potwierdził jej przypuszczenia, ale również przepisał krople nasercowe. Ze względu na stale pogarszający się stan zdrowia swoich towarzyszek, Kurcyuszowa skontaktowała się z pierwszym polskim lekarzem na terenie miasta, dr. Zygmuntem Jakubowskim, który skierował je do szpitala, gdzie po kilku dniach powróciły do zdrowia.

Na pamiątkę tamtych wydarzeń, Kurcyuszowa zachowała buteleczkę przepisanych przez niemieckiego lekarza kropli nasercowych, wyprodukowanych przez przedsiębiorstwo chemiczne CIBA w Pabianicach. Obiekt ten wraz z innymi rzeczami osobistymi został przekazany do zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie po jej śmierci w 1999 r.

Anna Lew-Machniak