Apratament Chiński, Sypialnia - Alkowa
„Appartament nowy Chiński”, „Appartamenta Chińskie”, „Pokoy Chiński”, Apartament Chiński, „Pokoje Chińskie”
Muzeum – Zamek w Łańcucie
Jest częścią kolekcji: Wnętrza
Nazwy historyczne: „Garderoba przy Pokojach Chińskich” (1802 r.); „Garderoba przy Appartamencie Chińskim” (1805 r.); „Garderoba” (od poł. XIX w.).
Nazwy inne: Łazienki Apartamentu Chińskiego.
Czas powstania: I poł. 80 lat XVIII w. – wyposażenie nieznane; ok. 1800 – adaptacja na „Garderobę przy Pokojach Chińskich”; lata 90 XIX w. – Łazienka Apartamentu Chińskiego.
Architekci: nn (lata ok. 1780 – 1784); Chrystian Piotr Aigner (?, ok. 1800 r.); Amand Luis Bauqué, Albert Pio (?, lata 1890 – 1895, adaptacja na Łazienkę).
Artyści: nn (I poł. 80 lat XVIII w. do lat 90 XIX w.); Parmenter – firma Gramlick (urządzenia kąpielowe, lata 90 XIX w.).
Dawna Garderoba Apartamentu Chińskiego mieści się na pierwszym piętrze przybudówki przylegającej do jednotraktowego południowego skrzydła zamku (Galeria Rzeźb) od strony dziedzińca wewnętrznego. Przybudówkę wzniesiono za czasów Izabeli z Czartoryskich i Stanisława Lubomirskich w pierwszej połowie 80 lat XVIII w. Wejście do położonej na zapleczu Apartamentu Chińskiego „Garderoby” (późniejszej Łazienki), prowadzi z Korytarza Paradnego (Wschodniego), przez Salon i Sypialnię tegoż Apartamentu.
Nie wiadomo dokładnie jak wyglądało pomieszczenie w latach ok. 1780 – 1800. Po śmierci Stanisława Lubomirskiego w 1783 r. i powrocie z podróży zagranicznej Izabeli z Czartoryskich w 1791 r. pokoje, umieszczone po wschodniej stronie za Salą Teatralną, urządzono ponownie ok. 1800 (przed 1802 r.) pod nazwą „Appartament nowy Chiński”. Należała do niego „Garderoba przy Pokojach Chińskich” opisana bez podania szczegółów wyposażenia po raz pierwszy w 1802 r. W 1805 r. występowała ona pod nazwą „Garderoba przy Appartamencie Chińskim”, a później jako „Garderoba”. Miała ona posadzkę ułożoną w tafle, piec ceglany, dwa okna i troje drzwi jednoskrzydłowych. W połowie XIX w. sufit i ściany były „w trylaż malowane”, drzwi czerwono pokostowane, piec „z kamienia murowany”, a podłoga „z tarcić ułożona.” Z przytoczonych informacji wynika, że w ciągu XIX w. układ pomieszczeń nie uległ zasadniczym zmianom i zachował się do dziś.
Dawna Garderoba mieściła się w dwóch pomieszczeniach. Wydzielony za północną ścianą Alkowy korytarzyk, zamykany dwojgiem jednoskrzydłowych płycinowych drzwi i doświetlony jednym oknem, prowadził z Sypialni Apartamentu Chińskiego do właściwej „Garderoby” doświetlonej jednym oknem.
W trakcie modernizacji zamku, przeprowadzonej za czasów Romana i Elżbiety Potockich w latach 1889 – 1912, wyposażenie właściwej „Garderoby” zostało zmienione. Założono w niej skanalizowaną i zasilaną wodociągiem łazienkę zainstalowaną przez angielską firmę Gramlick. Urządzenia kąpielowe umieszczono wzdłuż zachodniej ściany w latach 90 XIX w. Umywalnię z blatem marmurowym, ceramiczną wannę i WC obudowano pełną płycinową boazerią. W narożu południowo-zachodnim stoi pochodzący z ok. 1800 r. ośmioboczny biały piec zdobiony błękitnym odcinkowym kanelowaniem. W ścianie przy oknie północnym znajduje się prostokątna nisza. Ściany Łazienki w latach 90 XIX w. wyłożono szarym bawełnianym adamaszkiem o zygzakowatym roślinnym wzorze. Zarówno wnętrze, jak oryginalnie zachowaną tkaninę poddano pracom konserwatorskim w 2016 r.
W ścianie wschodniej Łazienki znajduje się dwoje jednoskrzydłowych drzwi płycinowych, z których północne prowadzą przez wąski korytarzyk do Sypialni Apartamentu Chińskiego, a południowe wychodzą na klatkę schodową. Na górę „kręconymi schodami” wchodziło się do magazynu „na skład pościeli i sprzętów teatralnych” umieszczonego na półpiętrze wbudowanym nad Apartamentem Chińskim, a na dół – do parterowych pomieszczeń w gospodarczej części zamku.
Podstawowa bibliografia:
• Kossakowska – Szanajca Zofia, Majewska – Maszkowska Bożena, Zamek w Łańcucie, Warszawa 1964.
• Majewska - Maszkowska Bożena, Mecenat artystyczny Izabelli z Czartoryskich Lubomirskiej, Warszawa 1976.
• Omilanowska Małgorzata, Jakub Sito, Łańcut i okolice, [w]: Katalog Zabytków Sztuki w Polsce, Instytut Sztuki PAN, Warszawa 1994.
• Potocka Elżbieta, Łańcut - wspomnienia od roku 1885 do roku 1915, [Pamiętnik, maszynopis w zbiorach Muzeum-Zamek w Łańcucie].
• Piotrowski Józef, Zamek w Łańcucie, Lwów 1933.
Opracowanie:
Teresa Bagińska-Żurawska https://orcid.org/0000-0002-9243-3967
Rodzaj obiektu
wnętrza
Właściciel
Muzeum - Zamek w Łańcucie
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
Muzeum – Zamek w Łańcucie
XX wiek
Muzeum – Zamek w Łańcucie
XX wiek
Muzeum – Zamek w Łańcucie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna