Święty Jan Nepomucen
1890 — 1910
Muzeum Narodowe w Lublinie
Jest częścią kolekcji: Sztuka Ludowa Lubelszczyzny (XVII – 1. połowa XX wieku)
Kapliczki są jednym z najciekawszych akcentów krajobrazu kulturowego wsi polskiej. Spotykane wśród zabudowań, przy kościołach, w lesie lub nad wodą czy na rozstaju dróg stanowią świadectwo wiary i przynależności religijnej, gdyż „wiara ludu daje się odczytać z krajobrazu wsi, z dróg polnych, drzew sędziwych, z cmentarzy i mogił”. Różnorodność ich form jest ogromna. Jedną z nich jest kapliczka domkowa. To najczęściej rodzaj małego domku budowanego na planie kwadratu i zamkniętego ze wszystkich stron, z drzwiczkami w ścianie frontowej. Bywają także kapliczki otwarte z trzech stron, od tyłu oszalowane deskami lub z frontu otwarte, a szalowane z trzech pozostałych stron. Ściana frontowa często jest zdobiona półkolistym łukiem o dekoracyjnym wykroju. Całość nakrywa dwu- lub czterospadowy daszek. Na Lubelszczyźnie kapliczki domkowe występują na całym terenie, jednak największe skupiska koncentrują się w południowej i wschodniej części, na północy zaś jest ich niewiele.
W kapliczkach domkowych umieszczano rzeźby świętych opiekunów. Figurę św. Jana Nepomucena, patrona od powodzi i śmierci przez utonięcie, stawiano przy mostach, nad rzekami lub jeziorami. Świętego Mikołaja, patrona kupców i rybaków, lokowano na brzegach łowisk lub w ciemnym lesie, gdzie miał chronić ludzi od wilków. Rzeźbę św. Ambrożego z kolei pszczelarze umieszczali w dziuplach spróchniałych drzew w pobliżu pasiek. Spławiający drwa flisacy zabierali na swoje tratwy wizerunki św. Krzysztofa lub św. Barbary. Popularne były także przedstawienia: św. Józefa z Dzieciątkiem, patrona rodzin św. Antoniego Padewskiego, patrona małżeństw i narzeczonych oraz orędownika od rzeczy zagubionych, św. Stanisława biskupa, patrona niepodległej Polski, św. Floriana, patrona strażaków, chroniącego od ognia, św. Onufrego Pustelnika, patrona pielgrzymów i podróżnych, św. Jerzego, patrona rolników, św. Rocha, opiekuna zwierząt domowych, oddalającego od nich choroby i zarazy, Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej oraz Chrystusa frasobliwego. Obok rzeźb w kapliczkach często znajdowały się obrazy ludowe. Malowane na płótnie lub desce czy oleodruki przedstawiały między innymi: Chrystusa Zbawiciela, Chrystusa Ukrzyżowanego, Matkę Boską z Dzieciątkiem oraz świętych.
Autor / wytwórca
Rodzaj obiektu
rzeźba
Technika
polichromia, rzeźbienie
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
nieznany
1890 — 1910
Muzeum Narodowe w Lublinie
nieznany
1790 — 1810
Muzeum Narodowe w Lublinie
nieznany
1890 — 1910
Muzeum Narodowe w Lublinie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Narodowe w Szczecinie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna
0/500
Używamy plików cookie, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Plikami cookie możesz zarządzać, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki internetowej. Więcej informacji w Polityce prywatności.
Używamy plików cookie, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Plikami cookie możesz zarządzać, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki internetowej. Więcej informacji w Polityce prywatności.
Zarządzaj plikami cookies:
Ten rodzaj plików cookies jest niezbędny do funkcjonowania serwisu. Możesz zmienić ustawienia swojej przeglądarki tak, aby je zablokować, jednak strona nie będzie wtedy działała prawidłowo.
WYMAGANE
Służą do pomiaru zaangażowania użytkowników i generowania statystyk na temat serwisu w celu lepszego zrozumienia, jak jest używany. Jeśli zablokujesz ten rodzaj cookies nie będziemy mogli zbierać informacji o korzystaniu z serwisu i nie będziemy w stanie monitorować jego wydajności.