Gorset

Gorset stanowi element stroju kobiecego świątecznego, tak zwanego stroju sitarskiego, czyli był noszony przez żony kupców zajmujących się handlem sitami. Jest sznurowany z przodu czerwoną wstążką, ma duże wycięcie z przodu i sięga za biodra. Wykonano go z materiału fabrycznego – brokatu, którego tło ma kolor ceglasty, a na nim znajdują się równoległe linie faliste tkane złotymi nićmi, które są poprzetykane kwiatami ośmiopłatkowymi. Krój gorsetu składa się z dwóch przodów, dwóch trójkątnych klinów bocznych i pleców, które mają rozcięcie pośrodku dolnej części. Natomiast kliniki wstawione po bokach w rozcięciu tworzą zachodzące na siebie klapki. Wszystkie brzegi są obszyte błękitną lamówką o ząbkowatych brzegach, w całości jest podszyty płótnem lnianym samodziałowym. Gorset jest uszyty ręcznie nićmi lnianymi, a lamówki jedwabnymi.

Tradycja noszenia tego typu gorsetów najdłużej zachowała się w Tarnogrodzie, ale tylko do 1900 roku. Był to też już końcowy okres występowania tego typu stroju, który był noszony tylko przez zamożnych mieszczan z Biłgoraj i Tarnogrodu. W tych miasteczkach od XVII wieku rozwijał się ośrodek sitarski, a osoby trudniące się sprzedażą sit docierały nie tylko na teren całej Polski, ale nawet do Szwecji, Niemiec, na Węgry, do Turcji czy Persji, a w XIX wieku do Rosji. Kupcy zbywali sita ze znacznym zyskiem, dochodząc nierzadko do dużej zamożności. Ze swoich odległych podróży przywozili kosztowne materiały, z których szyto poszczególne elementy stroju, na przykład spódnice, fartuchy, gorsety. Strój ten szybko zaczął się wyróżniać na tle innych strojów Lubelszczyzny bogactwem stosowanych materiałów i formą poszczególnych elementów ubioru. Na szczególne wyróżnienie zasługuje opisany gorset, który swoim krojem nawiązuje do ubiorów szlacheckich noszonych w XVII wieku.