Sprzączka

Bogato zdobione, wykonane z pozłacanego srebra elementy późnogotyckiego pasa, w tym sprzączki, zostały znalezione wraz z pomorskimi monetami w tzw. skarbie z Podzamcza, odkrytym w 1999 roku w Szczecinie podczas badań wykopaliskowych, pod posadzką kamienicy na historycznym Targu Rybnym. Ozdoby należały prawdopodobnie do miejscowego patrycjusza – zamożnego mieszczanina, pełniącego być może funkcję rajcy miejskiego. Były częścią kosztowności należących do rodziny od pokoleń, na co wskazuje dobry stan zachowania wszystkich przedmiotów. Wśród nich znalazła się pozłacana, dwuczęściowa sprzączka na zawiasie z trójlistną ramą, wykonana techniką odlewu, grawerunku, lutowania oraz nitowania. Ten najbardziej widoczny element pasa, służący do spinania końców skórzanej taśmy, na licu skuwki ma wygrawerowany liść akantu – często stosowany w średniowieczu motyw zdobniczy w formie stylizowanej rośliny śródziemnomorskiej. Z późnego średniowiecza znane są trzy rodzaje łączenia taśmy pasa. Pierwszym była tradycyjna sprzączka – taśmę przewlekano przez kabłąk sprzączki i blokowano kolcem. Drugim rodzajem była klamra, której metalowe części montowano na końcach taśmy lub metalowych segmentach pasa. Trzecim zaś była, stosowana rzadko, konstrukcja zapadkowa, wykorzystywana tylko w przypadku wąskiej taśmy.

Małgorzata Peszko