Zbłąkany rycerz

Michał Elwiro Andriolli urodził się w Wilnie 14 listopada 1836 roku. Jest jednym z czołowych przedstawicieli twórców ilustracji polskiej książkowej i prasowej XIX wieku. Jego ojciec, Francesco, był Włochem, który trafił do rosyjskiej niewoli. Następnie zamieszkał w Wilnie, gdzie trudnił się drobnymi pracami konserwatorskimi. Elwiro wcześnie wykazywał zdolności artystyczne, uczył się ilustracji pod okiem Antoniego Zalewskiego. Sprzeciwiając się woli ojca, jaką było studiowanie medycyny, wybrał Akademię Sztuk Pięknych w Petersburgu. Pragnąc kontynuować edukację, udał się do Rzymu, gdzie poznał syna słynnego poety Adama Mickiewicza – Władysława. Współpracował z takimi czasopismami jak „L’Illustration”, „Tygodnik Ilustrowany”, „Tygodnik Powszechny”, „Kłosy” i „Wędrowiec”.

Wraz z rozpowszechnieniem litografii popularne stało się zamiłowanie do gromadzenia widoków dawnej architektury. W trakcie podróży artystycznych Andriolli wykonywał rysunkowe notatki, które później przetwarzał w pracowni, dodając postacie, zmieniając widok natury. Bardzo dobrze znał Litwę, jej najpiękniejsze okolice, zabytki, ruiny. Preferował aktywny odpoczynek, stąd jego skłonność do wędrówek pieszych i konnych. Ważną część sceny rodzajowej przedstawiającej kobietę pochylającą się nad rannym mężczyzną stanowi zamek. Jak pisał Andriolli: „Zamek stary ma moc zajęcia mnie niesłychaną, a niech obok będą skały – zginąłem!”.

Żywe zaciekawienie architekturą zamków wpisywało się w zainteresowania epoki, było też wyrazem chęci ocalenia historii od zapomnienia. Scena łączy w sobie zamiłowania Andriollego do baśniowej stylistyki i tematów moralizatorskich, odnaleźć tu można dalekie echo podejmowanych przez niego tematów obrazujących niesienie pomocy drugiemu człowiekowi.