Postać mężczyzny

Dogonowie to lud żyjący w południowo centralnej części Republiki Mali. Jego liczebność szacuje się na 500–600 tysięcy. Największe skupisko ich wiosek znajduje się na odcinku 150 km wzdłuż Masywu Bandiagara. Wioski ulokowane są na samym masywie, równinie rozpościerającej się wokół niego oraz na tzw. rumowisku – kamienistych zboczach i wąwozach usytuowanych u jego podnóża.

Dogonowie są społeczeństwem patriarchalnym, w którym dominującą, odpowiedzialną rolę odgrywają mężczyźni. Do ich zadań należy zarządzanie ludźmi, kierowanie religią oraz gospodarką i polityką. Świat mężczyzn dzieli się na cztery zhierarchizowane, hermetyczne grupy, podzielone jeszcze wewnętrznie na kilka podgrup. Do najmniej uprzywilejowanej grupy należą młodzi, obrzezani mężczyźni, nieposiadający jeszcze doświadczenia (potocznie zwani uczniami). Ich zadaniem jest głównie wykonywanie poleceń starszych mężczyzn. Drugą kategorię tworzą dorośli Dogonowie pełni sił witalnych i obarczeni odpowiedzialnością za rodziny, zwani potocznie nauczycielami. W swoich rękach skupiają władzę ekonomiczną. Kolejną grupę tworzą starsi przywódcy rodów, na których barkach spoczywa obowiązek przekazywania tradycji. Dzierżą w swoich rękach władzę polityczną i religijną. Czwartą, ostatnią kategorią, są najstarsi mężczyźni, których zalicza się już do grona przodków. Pełnią oni rolę obserwatorów i rozjemców. Według innych Dogonów, oprócz wiedzy, dysponują też sekretną mocą, dzięki której dożyli sędziwego wieku. Dla dobra całego społeczeństwa, ważne jest współdziałanie wszystkich grup mężczyzn i przestrzeganie hierarchii – młodsi muszą być zawsze kontrolowani przez starszych.

Ewa Prądzyńska