Huzarzy na koniach (odbitka kolorowana ręcznie)

W Polsce drzeworyt rozpowszechnił się pod koniec XV i na początku XVI wieku. Wtedy to wokół drukarń, powstających w największych miastach zaczęli się skupiać rzemieślnicy trudniący się wykonywaniem obrazków rżniętych w desce. Źródła wspominają o ilustrowanych modlitwach do Matki Boskiej Częstochowskiej, sprzedawanych wśród mieszczan, a także o innych wizerunkach drzeworytniczych rozpowszechnianych na targach, jarmarkach i odpustach. Technikę tę stosowano także przy produkcji papierowych obić na ściany (kołtryn) czy kart do gry.

Rozwój drzeworytnictwa ludowego przypadł na 2. połowę XVIII i początek XIX wieku. Na wieś i do małych miast trafiały głównie obrazki dewocyjne, rozpowszechniane przez paulinów, dominikanów, karmelitów, franciszkanów i inne zgromadzenia. Twórcy drzeworytów wywodzili się z rzemiosła cechowego, a warsztaty organizowali w licznych miejscach pątniczych. Podobizny cudownych wizerunków nabywali pielgrzymi, wierząc, iż wraz z nimi przynoszą opiekę boską do swoich rodzin i gospodarstw. Popularnością cieszyły się także lokalne miejsca pielgrzymkowe, między innymi: Leżajsk, Tursko koło Pleszewa, Kobylanka, Kodeń na Podlasiu, Radecznica.

Wizerunki obrazów z sanktuariów, o tematyce chrystologicznej i maryjnej czy wyobrażenia świętych patronów, przylepiano wewnątrz wiek skrzyń posagowych, nad żłobami zwierząt, oprawiano w proste ramy i wieszano na ścianach. Miały przybliżyć sacrum i zapewnić dobrobyt. Drzeworyty pełniły także funkcje estetyczne, zwłaszcza zdobiące ściany kołtryny, które powielały ornamenty roślinne i geometryczne z ozdobników książkowych czy z dawnych tkanin obiciowych. Stosunkowo rzadko odbitki przedstawiały sceny i postacie świeckie: zbójników, huzarów, niedźwiedników. Tym ciekawsze jest to przestawienie dwóch jeźdźców z szablami, galopujących na koniach. Zastanawiające są także brak dbałości o szczegóły i nieumiejętność zachowania proporcji; w przeciwieństwie do zwierząt, pokazanych w ruchu, postaci w półobrocie, z twarzami en face, są płaskie i sztywne.

Drzeworyt ręcznie kolorowany farbami wodnymi: żółtą, czarną, brązową i pomarańczową, został odnaleziony w obrazie na szkle przedstawiającym Chrystusa Ukrzyżowanego, gdzie służył jako podkładka pod deskę stanowiącą plecy obrazu.