Kaplica grobowa Piotrawina w Piotrawinie

Album Lubelskie to dzieło powstałe w latach 1857–1859 na podstawie akwarel wykonanych w 1852 roku przez Adama Lerue. Artysta swymi rysunkami i akwarelami przyczynił się do inwentaryzacji zabytków Lublina i regionu – jak sam napisał we wstępie do tego dzieła – bliskiego jego sercu ze względu na miejsce urodzenia – Dubienkę. Przy jego powstaniu pracowali także Julian Cegliński oraz Władysław Walkiewicz, którzy wykonali litografie w warszawskim zakładzie litograficznym Adolfa Pecqa.

Piotrawin to jedna z najstarszych miejscowości Powiśla. Z miejscem tym jest związana legenda o wskrzeszeniu w XI wieku rycerza Piotra Strzemieńczyka, zwanego Piotrowinem. Biskupowi Stanisławowi ze Szczepanowa zarzucono nieuczciwe pozyskanie majątków ziemskich, nabytych od Piotra na zasadzie umowy ustnej. Nie mając dowodów, biskup poprosił o rozkopanie grobu. Po odmówionej modlitwie rycerz wstał i potwierdził przed królem Bolesławem Śmiałym sprzedaż wsi biskupowi. W Potrawinie powstało miejsce kultu św. Stanisława, jednego z pierwszych polskich świętych i męczenników, czego świadectwem są gotyckie budowle.

Wzniesioną na tym miejscu kaplicę, podobnie jak kościół, wybudowano w latach 1440–1441 z fundacji biskupa Zbigniewa Oleśnickiego. Jest to typ skromnego kościoła wiejskiego, będącego powtórzeniem w mniejszej skali realizacji z 1432 roku w Siennie. Kaplica, wzniesiona na miejscu grobu wskrzeszonego Piotra Strzemieńczyka, ma cechy stylu gotyckiego, jest ceglana, naroża są otoczone dwuuskokowymi przyporami. W XVIII wieku była nakryta dachem namiotowym, co jest widoczne na XIX-wiecznej litografii autorstwa A. Lerue. Późniejsze jest sklepienie krzyżowo-żebrowe oraz dach dwuspadowy (1858 rok), wtedy też dostosowano szczyt kaplicy do fasady kościoła.

Według legendy posadzenie lipy przy kaplicy zawdzięczamy św. Stanisławowi. Rozłożyste drzewo wzbudzało zainteresowanie artystów i niejednokrotnie było przedstawiane jako element bądź samodzielny motyw, między innymi przez Michała Elwiro Andriollego czy Leona Wyczółkowskiego.

Klara Sadkowska