Puszka

Puszka

Kolejny w kolekcji wilanowskich Variów przedmiot wykonany z cennego materiału, jakim była kość słoniowa (podobna, zdobiona reliefem figuralnym puszka figuruje pod numerem inwentarza Wil.2646 – por. nota obiektu). Jest to cylindryczna, zwężająca się nieco ku górze puszka, oprawiona u góry (brzeg) i u dołu (stopa) w biegnące naokoło fryzu ze złoconego, brązu, zdobionego palmetami. Powierzchnie brzuśca obiega relief przedstawiający nagie putta w różnych aktywnościach, ukazane pomiędzy delfinami i stworzeniami morskimi. Obiekty z kości słoniowej stanowiły jedne z chętniej nabywanych przez kolekcjonerów, z uwagi na cenny i rzadki materiał, a także ze względu na trudność jego obróbki, który przy wysokich kwalifikacjach rzemieślnika, dawał wspaniałe efekty. Obecność prezentowanej puszki w zbiorach wilanowskich odnotowują dwa wartościowe opracowania dla dziejów Muzeum. Pierwszy to katalog wystawy starożytności zatytułowany Wystawa starożytności i przedmiotów sztuki 1856 urządzona w Pałacu Jw. hr. Augustostwa Potockich w Warszawie na Krakowskiem-Przedmieściu na korzyść Domu Schronienia Opieki Najświętszej Maryi Panny. Pod numerem katalogu 1002 znaleźć możemy opis obiektu: Kubek z kości słoniowej rzeźbiony, z takąż nakrywką, nieco owalny, oprawny u dołu i u góry w srebro pozłacane i rytowane. Wyrób najpodobniej krajowy z końca XVII wieku. Rzeźba przedstawia morskie zabawy amo/rków, łowienie ryb, pływanie na delfinach i muszlach i t. p. na pokrywie wyrobiony jest w dziwnem skróceniu jakby z ukosa widziany. Kupido śpiący przy nim łuk i sajdak ze strzałami, draperja przykrywająca posłanie jego u dołu przejrzysto jest wycięta, pod spodem pokrywy osadzony jest srebrny medal Jana III z napisem: IOAN. 3. REX POL. Wysokość 0,150 m. średnica większa 0,083 m. Własność hr. Aug. Potockiego. Drugim źródłem jest bogato ilustrowane wydawnictwo pt. Willanów. Album widoków i pamiątek…, z roku 1877, które przygotowali na zlecenie Aleksandry z Potockich Potockiej (1818-1892) Wojciech Gerson i Hipolit Skimborowicz. Opisy zawarte w wymienionych opracowania są, w kontekście omawianego przedmiotu szczególnie cenne, ponieważ informują, że dawniej posiadał on pokrywę, w której osadzony był srebrny medal z przedstawieniem Jana III i podpisem: IOAN.III.REX POL. Pokrywa zaginęła, najprawdopodobniej w trudnych dla zbiorów Muzeum latach II wojny światowej.

kość słoniowa, kościany, artefakt, putto, delfin, stworzenie morskie, muzeum wilanowskie, kolekcja wilanowska, wystawa starożytności, Hipolit Skimborowicz, Wojciech Gerson