Ręcznik z pereborami ("Rucznik")

Prostokątny ręcznik lniany został wykonany w 1915 roku w miejscowości Rusiły w powiecie włodawskim, na warsztacie tkackim o czterech nicielnicach z krótszą płochą, techniką wybierania. Służył do ozdabiania między innymi domowego ołtarza. Motyw dekoracyjny umieszczony na obu brzegach jest nazywany pereborami i stanowi charakterystyczny dla północno-wschodniej Lubelszczyzny sposób zdobienia tkanin. Ta forma tkania jest znana w północnej i wschodniej Europie, a na obszar powiatu włodawskiego, parczewskiego i częściowo bialskiego został przyjęty od Poleszuków. Najpierw była stosowana przez ludność ruską, później także polską do ozdabiania elementów świątecznego stroju włodawskiego i nadbużańskiego oraz ręczników.

Ręczniki były wykonywane powszechnie do początku XX wieku, w latach powojennych umiejętność ich tkania podtrzymywało zaledwie kilka tkaczek w powiecie włodawskim. Należy to tłumaczyć zanikiem dawnych strojów świątecznych oraz pracochłonnością. Prezentowany motyw to układ typowy dla lubelskich pereborów, gdzie przeważały pasy prostolinijne i wzory geometryczne. Wynikało to z samej techniki tkackiej, która w pewnym stopniu narzucała charakter ornamentu; tkany był na białym lnianym płótnie, a wzór wykonywano głównie nićmi bawełnianymi w dwóch lub trzech kolorach. W najstarszych zachowanych ręcznikach dominowała barwa czerwona, mniej używano nici granatowych i nieznacznie tylko pomarańczowych lub żółtych. W prezentowanym motywie zdobniczym dominuje raport asymetryczny pasowy czerwony z wąskimi pomarańczowymi i granatowymi z elementami białego tła i ponownie pasy czerwone z granatowym. Najszerszy jest wzór utkany z rombów współśrodkowych, przez które przechodzi linia przerywana granatowa. Pomiędzy rombami są małe zgeometryzowane serduszka. Dalej jest powtórzony podobny układ pasowy, z tym że motyw rombów jest wprowadzony po trzykrotnym powtórzeniu pasów czerwonych. Powtarza się także trzykrotnie. Szerokość całego haftu wynosi 16 cm. Tak powstały wzór wyglądał identycznie zarówno po prawej, jak i po lewej stronie, czasami trudno było je odróżnić.