Zmartwychwstanie Chrystusa

Zmartwychwstanie Chrystusa jako jedno z najważniejszych przedstawień chrześcijaństwa występuje w ikonografii nowożytnej różnych jego odłamów. Stąd, mimo że prezentowane dzieło wyszło spod pędzla nieznanego artysty na protestanckim Pomorzu, oparte zostało na kompozycji dzieła włoskiego malarza renesansu, Jacopa Tintoretta (1519–1594). Jego Zmartwychwstanie Chrystusa powstało w latach 1579–1582, jako jedno z cyklu malowideł zdobiących siedzibę bractwa św. Rocha (obecnie Scuola Grande di San Rocco) w Wenecji. Dzieło Tintoretta było rozpowszechniane na początku XVII wieku dzięki grafikom reprodukcyjnym, między innymi autorstwa Aegidiusa Sadelera (1570–1629). 

Dynamiczna kompozycja oparta została na, częstej u Tintoretta, diagonalnej linii wyznaczanej przez boczną ścianę wejścia do groty i unoszące się ciało Chrystusa, którego postać oświetlona jest promieniami wydobywającymi się z otwartego grobu. Kolory szat – biel perizonium i czerwień płaszcza – symbolizują boską władzę i miłość, zaś chorągiew z czerwonym krzyżem na białym tle to tradycyjny atrybut Zmartwychwstałego Chrystusa. Poniżej grupa aniołów przytrzymuje wieko kamiennego grobowca, przy którym śpią żołnierze, mający go pilnować. Po lewej stronie zbliżają się dwie kobiece postacie.

Autor szczecińskiej wersji opierał się na grafice, co mogło być przyczyną różnic w stosunku do oryginału. Białe perizonium, którego rozwiana część wychodząca poza obrys bioder, została pomalowana na czerwono i stała się tym samym częścią płaszcza. Różnice kompozycyjne są widoczne chociażby w dolnym rogu obrazu, gdzie po prawej stronie śpi jeden z żołnierzy. W oryginale widać jedynie zarys jego postaci okryty czerwoną tkaniną, a obok stojącą wazę. Tymczasem w prezentowanym przedstawieniu żołnierz ma odkrytą głowę i ramiona – brak natomiast naczynia.

Justyna Bądkowska