List Franciszka Duchińskiego do Wincentego Pola

Pisany 26 stycznia 1867 roku w Paryżu list jest jednym z kilku, jakie wymienili Wincenty Pol z Franciszkien Duchińskim oraz jego żoną Seweryną w latach 1866–1867. Strony informowały się w nich o swych literackich czy naukowych dokonaniach i zamierzeniach, dyskutowały swe poglądy, z kurtuazją winszując sobie efektów dotychczasowych wysiłków.

Franciszek Henryk Duchiński (1816–1893) był etnografem, historykiem, emigracyjnym działaczem politycznym i publicystą. Lata szkolne spędził w Berdyczowie, w roku 1834 rozpoczął studia na Uniwersytecie Kijowskim. Jego zainteresowania skupiały się wokół słowiańszczyzny. Głosił odrębność etniczną Ukrainy i Rosji, krytykował propagowaną przez Rosjan ideę panslawizmu, odmawiając im słowiańskiego pochodzenia. W roku 1846, uchodząc przed ścigającą go policją carską, udał się na emigrację do Paryża. Dwa lata później, podczas Wiosny Ludów, znalazł się we Włoszech, gdzie wstąpił do legionu generała Władysława Zamoyskiego. W latach 1849–1856 działał w Turcji. W czasie wojny krymskiej głosił prelekcje na tematy polityczne w obozach alianckich na Krymie. Od 1856 roku przebywał w Anglii, a w roku 1861 wrócił do Paryża, gdzie rozwinął aktywną działalność publicystyczną. W latach 1858–1861 opublikował trzytomowe dzieło Zasady dziejów Polski i innych krajów słowiańskich. Został wiceprezesem Francuskiego Towarzystwa Etnograficznego. Wykładał historię w polskiej szkole na Montparnasse. Na skutek zbliżenia Francji i Rosji w 1871 roku był zmuszony przenieść się do Szwajcarii, gdzie został kustoszem Muzeum Narodowego Polskiego w Raperswilu i redaktorem ważnego międzynarodowego pisma etnologicznego „Révue historique, éthnographique et statistique”. Odwiedzając dwukrotnie Galicę, czynił, niestety nieudane, zabiegi o uzyskanie katedry etnografii i historii na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. W 1875 roku założył w tym mieście czasopismo „Przegląd Etnograficzny”. Został pochowany w podparyskim Montmorency.