Urna domkowa

Wyjątkowość tej urny w kształcie domku tkwi w prostocie i harmonijnym połączeniu wszystkich elementów. Przysadzisty, czworokątny korpus przykrywa odpowiednio wyprofilowany dwustożkowaty dach z niewielkim okapem, a lekkości nadają mu ozdobne pasma linii rytych. Konstrukcja ta wsparta jest na czterech filarach przypominających stopy słonia. W jednej ze ścian widnieje charakterystyczny czworokątny otwór zasłonięty ruchomą glinianą płytką imitującą drzwi. Popielnica stanowiła wyposażenie grobu skrzynkowego zbudowanego z płyt kamiennych, w którym odkryto także szpilę z brązu oraz gliniane naczynie, służące jako tzw. przystawka. Zespół pochodzi z 1926 roku, z cmentarzyska, na którym znaleziono kilkadziesiąt lat wcześniej pierwszą urnę domkową. Popielnice o takim kształcie pojawiły się w północnej części Europy pod wpływem oddziaływań plemion etruskich z obszaru środkowej Italii. Na teren Pomorza idea ta przeniesiona została przez Niemcy środkowe, za pośrednictwem tzw. kultury urn domkowych. Ten typ popielnic znany jest także z Bornholmu, Półwyspu Jutlandzkiego, północnych Niemiec i południowej Szwecji. Urny domkowe z obszaru Polski, których zasięg ograniczony jest do Pomorza Wschodniego, mają związek z kulturą pomorską. Występowały tu jedynie w okresu halsztackim C, tj. przez około 150 lat. Badania prowadzone ostatnio nad fenomenem urn domkowych wykazały, że obiekty pomorskie stanowią najprawdopodobniej odwzorowanie ówczesnego lokalnego budownictwa.

Dorota Kozłowska