To mogło zdarzyć się także i teraz

Rysunek powstał jako ilustracja do opisu zamieszczonego w zbiorze reportaży Hanny Krall „Żal” (Warszawa 2007): „W sierpniową niedzielę, kiedy mieszkańcy miasta wracali ze spacerów po lesie i po groblach nad Narwią, na rynku pojawił się woźny magistratu, uderzył w bęben i odczytał zarządzenie. […] Jutro o szóstej Żydzi mają stawić się na głównym rynku… Powstało zamieszanie. Żydzi ruszyli do domu rabina. […] Przygotowali ciepłe ubrania, spakowali rzeczy w plecaki i węzełki, i nazajutrz rano, o szóstej, zjawili się na rynku. […] O siódmej przyjechały motocykle i ciężarówki. Esesmani otoczyli plac. Kobiety i dzieci skierowali do samochodów, mężczyzn uformowali w kolumnę”. To scena z początku wojny, kiedy Żydzi, po konsultacjach z autorytetami swojej społeczności, podporządkowują się zarządzeniu magistratu o konieczności stawienia się na leżajskim rynku. Mieszkańcy w dobrej wierze przyszli na wyznaczoną godzinę, nie przeczuwając czekającego ich losu.

MBK