Pamiętniki Giny | Les mémoires de Guina. Marek. Les années des marriages

Gina Szwarc rozpoczęła swe spisane po francusku wspomnienia „Les mémoires de Guina. Marek. Les années des marriages” [Pamiętniki Giny. Marek. Lata małżeństwa] słowami: „De ton vivant, lorsqu`il nous arrivait de nous séparer, nous échangions des lettres presque tous les jours. Aujourd`hui, je ne peux esperer d`autre résponse de toi, qu`intérieure, car tu es parti les paupières closes, la bouch cousue. Bien que dialog entre nous soit changé en monologue, je le continue”. [Kiedy żyłeś, jeśli rozstawaliśmy się, prawie każdego dnia pisaliśmy do siebie. Dzisiaj, nie mam nadziei na twoją odpowiedź, inną niż tą z własnego serca (ze mnie samej), bo odszedłeś, zamknięte powieki, zaszyte usta. Mimo, że dialog między nami zmienił się w monolog, prowadzę go nadal]. Przechowywane w starej, zniszczonej, upstrzonej zapiskami papierowej teczce wspomnienia liczą 235 stron jednostronnego maszynopisu. Gina utkała je z pamięci pierwszego spotkania z Markiem, pierwszej wspólnej podróży w Tatry, z krótkim przystankiem w Krakowie. I kolejnej, która przez Poznań zawiodła ich do Paryża. Następne rozdziały opowiadają o wspólnym życiu w Paryżu, wojennych i powojennych losach. W wielu miejscach Gina odwołuje się do wpisów ze swojego dziennika (niezachowanego), a zamiast szczegółowego opisu służby wojskowej Marka przywołuje jego listy pisane w Szkocji, we francuskim tłumaczeniu (s. 134–167). W pamiętniku znalazły się także poświęcone mężowi wiersze Giny (s. 132–154). Pod ostatnim słowem wspomnień znajduje się zapisek: „Fini à Paris le 8 Décembre 1962” [Ukończone w Paryżu, 8 grudnia 1962]. W roku 2015 w serii „Źródła do dziejów sztuki” Polskiego Instytutu Studiów nad Sztuką Świata ukazały się jej wspomnienia z lat 1919–1921: E. Markowa, „Wybór”, Warszawa Toruń 2015. Renata Piątkowska