Patrycjuszka holenderska - portret

Portret zamożnej kobiety prezentuje się okazale, w czym prócz dumnej pozy i świadomej autoprezentacji, niebagatelny udział ma wymyślny strój, który autor oddał w najmniejszym szczególe. Portretowana ubrana jest w czarną suknię z dekoltem zasłoniętym białym, koronkowym kołnierzem, który – zapięty na perłowy guzik – przyozdobiony jest czarną kokardką. Ramiona okrywa koronkowa chusta. Włosy zaczesane gładko do góry przykrywa ciemny czepek oblamowany białą koronką. Biżuteria w postaci trzech perłowych sznurów na szyi czy takichże kolczyków w uszach uszlachetnia jej wizerunek. Obraz w gruncie rzeczy opiera się na efektownym kontraście czerni i bieli. Jedynie twarz malowana jest żywszymi barwami, a pojawiające się w oczach czy na nosie i ustach bliki świetlne współgrają z wysublimowanym połyskiem perłowych dodatków.

Autorstwo portretu łączone jest z nazwiskiem jednego ze zdolniejszych i słynniejszych holenderskich portrecistów Złotego Wieku, Anthonie Palamedesa i – sądząc z jego walorów artystycznych, nie jest to nieprawdopodobne. Palamedes wywodził się z rodziny o tradycjach „podróżniczych”, jego ojciec – Flamand z pochodzenia, podróżował do Anglii pozostając w służbie króla Szkocji, Jakuba. Gdy jednak doczekał się potomka – starszego brata Anthonie’a – Palamedesa (przedwcześnie zmarłego w 1638 r.), rodzina wróciła do Delft. Bracia dorastali tutaj, rozwijali też swój talent malarski. Anthonie wstąpił do Gildii św. Łukasza. Według pewnych źródeł (Houbraken) rozpoczął swą przygodę z cechem w 1636 r., a w 1673 był już tamtejszym diakonem. Inni biografowie wywodzą, że to Anthonie był najstarszym bratem, pobierał nauki u Michiela Jansza van Mierevelta i Hansa Jordaensa, a do Gildii wstąpił już w 1621 r. Specjalizował się w malarstwie portretowym i rodzajowym. Był dwukrotnie żonaty i miał czworo dzieci. Zmarł w Amsterdamie w 1673 r.

Obraz prawdopodobnie pochodzi ze zbiorów Augusta i Aleksandry Potockiej.