Mechanizm zegara

Wymiary mechanizmu: wysokość 42 cm, szerokość 37 cm, głębokość 20 cm

Na czterech elewacjach hełmu wieży południowej pałacu wilanowskiego umieszczone są cztery okrągłe tarcze zegarowe widoczne z dziedzińca głównego i z ogrodu. Królewski zegar wieżowy Jana III wyposażony w kuranty zrabowany został w 1707 r. przez wojska moskiewskie. W zbiorach wilanowskich obecnie przechowywany jest w magazynie, mechanizm zegara który zastępował go od początku XVIII w. Jest to mechanizm typu klatkowego wyposażony jest w napęd obciążnikowy. Naciąg obciążników wykonywany jest za pomocą korby nakładanej bezpośrednio na osie bębnów napędowych. Zastosowano w nim wychwyt kotwicowy i wahadło długie typu ciężkiego zawieszone na zawieszce skórzanej. Mosiężny ślimak przekazuje ruch obrotowy na pionową pędnię, która z kolei przekazuje go rozrządowi z czterema poziomymi pędniami, poruszającymi bezpośrednio cztery pojedyncze wskazówki na czterech tarczach zegara. Mechanizm bicia godzin i kwadransów (młotkami na dwóch dzwonkach) z oddzielnymi kołami zapadowymi i wiatrakowymi regulatorami. Na tarczach umieszczonych w lukarnach wieży oznaczono wskazania godzin i półgodzin. Zegar ten należy do nielicznych w kraju zegarów jedno-wskazówkowych; nie zainstalowano w nim nigdy przekładni wskazań. Wielokrotnie reperowany, nosi na sobie ślady późniejszych modernizacji.

AK

Ekspozycja muzealna, kolekcja wilanowska, zegary francuskie