Św. Jan Chrzciciel
XX wiek
Muzeum – Zamek w Łańcucie
Jest częścią kolekcji: Ikony
Obrazowanie Koronacji Bogurodzicy w obecności Trójcy Świętej Nowotestamentalnej ukształtowało się w zachodnioeuropejskiej sztuce sakralnej. Tekst Biblii, wskazując na godność Bożej Rodzicielki, nigdzie nie przywołuje wprost królewskiego tytułu Bogurodzicy. Królową panującą na ziemi i w niebie nazywali Marię już w pierwszych wiekach chrześcijaństwa Ojcowie Kościoła. W Bizancjum Matkę Chrystusa ukazywaną w dostojeństwie majestatu wyróżniano przysługującym władcom tytułem „Basilissy”. Na jej cześć układano hymny, a najpiękniejsze z nich przypisuje się żyjącemu w VI w. Romanowi Melodosowi. W XIV - XV w. tekst psalmu „…po twej prawicy stanęła królowa strojna w złoto Ofiru… „ (Ps 45, 10) posłużył do zobrazowania Bogurodzicy w szatach królewskich i koronie na głowie, adorującej razem z Janem Chrzcicielem tronującego Chrystusa ukazanego w majestacie bizantyjskiego władcy. Chociaż przez godność Boskiego Macierzyństwa Bogurodzica została wyniesiona nad wszystkie stworzenia, to jednak we wschodnim chrześcijaństwie Bogurodzica Królowa – Matka Tronującego Syna nie była przedstawiana w akcie koronacji. Od drugiej połowy XVII w. w rosyjskim malarstwie ikonowym zaczęły nasilać się wpływy zachodnioeuropejskiej sztuki sakralnej. W malarstwie europejskim temat koronacji Bogurodzicy przez Boga Ojca i Syna Bożego w obecności Ducha Świętego jako gołębicy był rozpowszechniony już od XIV w. Zwłaszcza po soborze trydenckim, w odpowiedzi na protestancką powściągliwość lub wręcz niechęć do gloryfikacji osoby Matki Bożej, w kościele rzymsko-katolickim rozwinął się kult Bogurodzicy Królowej. Na ziemiach dawnej Rusi, pomimo uchwalanych przez kolejne sobory cerkiewne Moskiewskiego Patriarchatu zakazów wykonywania niekanonicznych wizerunków, wpływ zachodnioeuropejskiej ikonografii zaznaczył się w malarstwie ikonowym, co widać na prezentowanej ikonie.
Teresa Bagińska-Żurawska https://orcid.org/0000-0002-9243-3967
Rodzaj obiektu
ikona
Technika
olej
Tworzywo / materiał
płótno
Pochodzenie / sposób pozyskania
decyzja administracyjna
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Właściciel
Muzeum - Zamek w Łańcucie
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
XX wiek
Muzeum – Zamek w Łańcucie
połowa XIX wieku
Muzeum – Zamek w Łańcucie
XIX wiek
Muzeum – Zamek w Łańcucie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Narodowe w Szczecinie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna