Potocki Józef (1673-1751) - portret

Hetman wielki koronny, hrabia Józef Potocki (1673-1751) został ukazany na reprezentacyjnym portrecie ze zbiorów wilanowskich w całej postaci (en pied), we wnętrzu z elementami architektury pałacowej (widoczny fragment kolumnady), w starszym wieku, który znamionuje siwizna wysoko podgolonej czupryny oraz wąsów. Wpływowy magnat odziany jest w pełną, zachodnioeuropejską zbroję płytową, podnoszącą heroizujący walor przedstawienia oraz w długi płaszcz w kolorze ciemnoniebieskim, podbity ciemnobrunatnym futrem i spięty pod szyją kosztowną, podłużną zaponą. Portretowany dumnie prezentuje przeciągniętą przez pierś ciemnobłękitną wstęgę Orderu Orła Białego (gwiazda orderowa wpięta w fałdy płaszcza). W prawej ręce, opartej na konsoli z pozłacanymi nogami, stojącej z lewej strony, przy dwóch kolumnach na wysokim cokole, trzyma buławę hetmańską. Lewą rękę, częściowo skrytą pod połą płaszcza, hrabia opiera na biodrze. Do boku ma przytroczoną szablę, nierzadko łączoną ze zbroją płytową. W głębi, po prawej stronie, rozciąga się widok na wzniesienie z polem bitewnym, majaczące w oddali na tle chmurnego nieba. Powyżej, w rogu płótna, widnieje napis, pociągnięty białą farbą, objaśniający, jakie urzędy (między innymi urząd kasztelana krakowskiego) pełnił Józef Potocki do swojej śmierci w r. 1750. Józef Potocki był synem Andrzeja Potockiego (1 poł. XVII w.-1691), hetmana polnego koronnego, poprzedniego kasztelana krakowskiego, i jego żony Anny z domu Rysińskiej (1640?-1697), kasztelanki kruszwickiej.

W zbiorach Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie znajduje się ponadto wizerunek ujmujący hetmana w popiersiu, prawdopodobnie będący pomniejszoną kopią niniejszego dzieła, wykonaną w XIX w. – zob. notę dotyczącą tego obrazu (nr inw. Wil.1406).

Józef Potocki (1673-1751), hrabia, hetman wielki koronny, kasztelan krakowski; en pied; Order Orła Białego; konsola; buława hetmańska; Andrzej Potocki (1 poł. XVII w.-1691), hrabia, hetman polny koronny; Anna Potocka z domu Rysińska (1640?-1697), hrabina; pełna, zachodnioeuropejska zbroja płytowa; elementy architektury pałacowej; pole bitewne.

Agnieszka Woźniak-Wieczorek