Odpoczynek w czasie ucieczki do Egiptu

Scena rozgrywa się na tle górzystego krajobrazu. W dali z lewej widoczny akwedukt, a bliżej, z prawej – ruiny pałacu przylegające do skały. W zaciszu skalnym odpoczywa Święta Rodzina – Maryja w czerwono-niebieskich szatach siedzi z Dzieciątkiem na kolanach, obok stoi Św. Józef w szatach oliwkowo-liliowych. Z tyłu osiołek. Z prawej, przed arkadą, widoczna dynamiczna postać stojącego Anioła w szatach biało-pomarańczowych, który gestem zaprasza Świętą Rodzinę do wnętrza pałacu. Bardziej na prawo siedzi na kamieniach odwrócony tyłem, obnażony do połowy pasterz, osłonięty czerwoną materią pilnuje pasącego się stada owiec i krów. Przy nim kozioł. W głębi, w górach za akweduktem widoczne zabudowania. Na horyzoncie niebiesko-szare szczyty gór. Zachodzące słońce przyjemnie rozświetla ciepłymi tonami malowane ostańce skalne, zabudowania i ruiny, co nadaje obrazowi kameralny charakter.

Obraz łączony jest z nazwiskiem Dircka van der Lisse, uczniem Cornelisa van Poelenburcha, który urodził się w Hadze, a dział na niwie malarskiej w Utrechcie i Hadze (w latach 1635-1640) a w 1642 przeniósł się do Amsterdamu. W 1644 został członkiem haskiego cechu malarzy, od 1656 r. piastował urzędy w miejskim magistracie, a w latach 1659-1669 był burmistrzem Hagi.

Zaczynał od tworzenia obrazów w manierze mistrza, gł. o tematyce mitologicznej (z nimfami w sielankowym krajobrazie). Z czasem jednak wykształcił swój styl, którego cechą charakterystyczną były kompozycje horyzontalne, wyciszone, pozbawione nadmiaru szczegółów. W miarę rozwoju kariery w dużej mierze porzucił pejzaże na rzecz bardziej lukratywnego malarstwa portretowego, co było praktyką powszechną u jego współczesnych.

Znany jest głownie z włoskich pejzaży i historycznych alegorii rozpoznawalnych jako pochodzące ze „szkoły van Poelenburcha”. Jego prace mylone bywają z dziełami Hermana Saftlevena, Emanuela de Witte, Daniela Vertangena, Willema de Heusch i Moysesa van Wtenbroucka. Wilanowski obraz wykazuje szereg analogii do dzieł tego kręgu malarzy, por. np. Krajobraz z pasterzami i bydłem nad sadzawką między rzymskimi ruinami, pędzla van der Lissego (aukcja Glerum w Amsterdamie, 8 maja 2005 r., nr 4).

Obraz prawdopodobnie z kolekcji Augusta i Aleksandry Potockich.