Krzesło — pastisz mebla gotyckiego
4. ćwierć XIX wieku
Muzeum Zamkowe w Malborku
Jest częścią kolekcji: Malarstwo włoskie
Malowana en grisaille apoteoza króla Jana III to kwintesencja barokowej formuły heroizacji króla-zwycięzcy. W ramie archiektonicznej, w której centrum kompozycyjnym widnieje pełna majestatu postać króla, jadącego konno na czele wojska ze sztandarami. Monarcha w płaszczu podbitym futrem, narzuconym na krótki pancerz, w prawej ręce trzyma regiment, w lewej lejce konia. Ten sposób przedstawienia bezpośrednio odsyła do bogatej symboliki konia i jeźdźca, związanej z walorami męstwa, siły i nieustraszoności.
Kroczące przodem dwie postacie alegoryczne z mieczem i szyszakiem nawiązują do cnót i godności wojskowych króla, a jadąca obok postać z płomieniem nad głową to Żarliwość religijna, która przywiodła go do historycznego zwycięstwa nad Portą Ottomańską. Podbiegająca do króla bogini Roma w antycznym stroju i hełmie, z tarczą ozdobioną monogramem Chrystusa oraz wilczyca, karmiąca Romulusa i Remusa, wyrażają ideę, że Rzym, a wraz z nim cały świat chrześcijański, mogą czuć się bezpiecznie pod opieką swego wybawcy.
Na dziejowe zasługi króla, obrońcy wiary chrześcijańskiej, wskazuje unosząca się w obłokach postać Innocentego XI, który prawą ręką wskazuje trzymany w lewej ręce sztandar papieski. Papieża wiedzie Duch Święty oraz para uskrzydlonych puttów, z których jedno koronuje Jana III laurem zwycięstwa, a drugie prezentuje model projektowanego kościoła SS. Nome di Maria w Rzymie, wzniesionego w pocz. XVIII w. na pamiątkę wiktorii wiedeńskiej. W głębi, w tle zarys budowli miasta i rozłożonego przed nim obozowiska.
Kompozycję zamyka barokowa rama architektoniczna, z panopliami, wyobrażeniem węża i spętanych jeńców tureckich oraz uskrzydloną Victorią widoczną w dolnej części. Sława Jana III znajduje plastyczny wyraz zarówno w kartuszu z herbem „Janina”, okolonym napisem: INGENTIBUS AUSIS JOANNIS ITER, mówiący, że tarcza Sobieskich wskazywała drogę wielkim czynom Jana, jak też Famy głoszące światu nieśmiertelne czyny królewskie. Niżej podwieszona draperia, na której spacerują pszczoły Barberinich. Na krawędziach ramy kompozycje umieszczone na drzewcach skomponowane z tunik i uzbrojenia (rodzaj tropajonu).
Obraz do złudzenia przypomina grafikę. Miękkość rysunku wynikająca z odmienności użytego narzędzia odbiła się na jego precyzji. To jeden ze sposobów barokowego zaskoczenia widza, iluzja wprowadzająca niejednoznaczność w odniesieniu do zastosowanej techniki.
Autor / wytwórca
Wymiary
cały obiekt: wysokość: 97,0 cm, szerokość: 73,0; w ramie: 109,0 cm
Rodzaj obiektu
obraz
Technika
olej
Tworzywo / materiał
płótno
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Właściciel
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
4. ćwierć XIX wieku
Muzeum Zamkowe w Malborku
ok. 1894
Muzeum Zamkowe w Malborku
ok. 1894
Muzeum Zamkowe w Malborku
odkryj ten TEMAT
Muzeum Narodowe w Lublinie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna