Lampa naftowa

Twórcą lamp naftowych jest Ignacy Łukasiewicz - polski farmaceuta, chemik, wynalazca i przedsiębiorca, który jako pierwszy przeprowadził destylację ropy naftowej. Pierwszą lampę Łukasiewicz opracował przy udziale blacharza Adama Bratkowskiego, skonstruowali oni lampę dość masywną, gdzie knot zanurzony w zbiorniku wyprowadzony był otworem do metalowej rurki. Siłami kapilarnymi knot zapewniał dopływ nafty i oparów, które się paliły. Pierwsza lampa posiadała siłę tylko 10 – 15 świec, ale w miarę postępów doprowadzono do powstania lamp jakie dziś znamy. Nowe udoskonalone lampy użyto do oświetlenia szpitala we Lwowie, gdzie 31 lipca 1853 roku przeprowadzona została pierwsza operacja nocna z ich wykorzystaniem. Lampa stojąca naftowa, z palnikiem pierścieniowym pochodzi z wieku XIX, wykonana została w firmie R, Ditmar. Podstawa jest trójdzielna, bogato profilowana i ornamentowana (palmety i ornament roślinny), wsparta jest na trzech nóżkach. Podstawa przechodzi w trzon, bogato zdobiony, na którym spoczywa cylindryczny pojemnik z metalowym zbiornikiem na naftę, też bogato zdobiony kwiatowymi girlandami. Całość jest żeliwna, posrebrzana, odlewana. Klosz w kształcie kwiatu tulipanu o falistym brzegu, wykonany jest z matowego szkła, rżniętego w geometryczno - kwiatowy ornament. Ponad klosz wystaje cylindryczny szklany kominek, na którym umieszczono znak fabryczny: „14 Favorit Kriestal SM Lucifer” . Na pokrętle regulacji knota sygnatura: „Austrian, Ditmar, Make”. Karl Rudolf Ditmar urodził się w 1818 roku w Prenzlau koło Szczecina. W latach 1839 – 1840 miał pierwsze kontakty z prymitywnymi lampami naftowymi. W latach 50 XIX wieku (bracia Ditmar) opracowali „wiedeńską lampę moderatora”. W latach 60 XIX wieku firma zatrudniała już 400 pracowników. W roku 1879 powstała fabryka w Warszawie, a w 1890 w Mediolanie. Lampa pochodząca z końca XIX wieku jest eksponowana w jednym z pokoi na drugim piętrze zamku.

Przemysław Kucia