Waza

Waza dekoracyjna. Waza wykonana została w manufakturze majoliki w Nieborowie. Wytwórnia ta o nazwie ”Fabryka Fajansów Artystycznych i Pieców Kaflowych” założona została przez księcia Michała Piotra Radziwiłła w 1881 r. na terenie jego rezydencji. Dyrektorem manufaktury był Stanisław Thiele, doświadczony artysta ceramik, który wcześniej pracował w fabryce fajansu w Nevers we Francji. Manufaktura w Nieborowie wytwarzała rozmaite przedmioty o charakterze dekoracyjnym i użytkowym: wazony, dzbany, donice cache-pôt, żardiniery, talerze do zawieszania na ścianę, przybory toaletowe, lampy wiszące, płytki ścienne, jej specjalnością były kafle piecowe. Ceramika ta, eklektyczna, wpisuje się w tendencje historyzujące w ceramice europejskiej drugiej połowy XIX w. Formy i zdobnictwo wzorowano na majolikach włoskich i francuskich oraz na holenderskich fajansach. Często dawne formy stylowe łączono z dekoracją malarską o tematyce polskiej. Wyroby zdobiono także scenami mitologicznymi. Okres rozkwitu manufaktury trwał do 1886 r., załamanie produkcji nastąpiło około 1889 r. W zbiorach Muzeum-Zamku w Łańcucie znajduje się zespół jedenastu majolik dekoracyjnych, są to: wazy, żardiniery, cache-pôt (zob. B. Trojnar, Majolika w zbiorach Muzeum-Zamku w Łańcucie. Katalog, Łańcut 1988). Większość z nich pochodzi z lat 1882-1886, sygnowana jest wiązanym monogramem „MPR” (Michał Piotr Radziwiłł) pod mitrą książęcą, oraz niekiedy inicjałami malarza-dekoratora. Powyższa waza ma kulisty brzusiec na niskiej nóżce i okrągłej stopie, przechodzący w wysoką szyję o wywiniętej wardze. Uchwyty w kształcie podwójnych, skręconych węży. Na białym tle dekoracja o barwach: niebieskiej, brązowej, zielonej, żółtej, czarnej (kontury). Na brzuścu przedstawienia postaci mitologicznych. Z jednej strony Jowisz jako brodaty starzec, w rozwianej szacie, powozi rydwanem ciągnionym przez parę orłów. W uniesionej prawej ręce trzyma piorun. Z drugiej strony brzuśca podobnie przedstawiony Saturn z kosą, którego rydwan ciągnie para uskrzydlonych węży. W zbiorach muzeum w Łańcucie znajduje się waza o podobnym kształcie, z takimiż scenami (nr inw. S. 9732 MŁ). 

Barbara Trojnar