Naczynie z czterema kielichami

To niewielkie gliniane naczynko zostało znalezione w miejscowości Tarnoszyn (powiat tomaszowski). Ulepiono je w epoce brązu, kiedy na tym terenie rozwijała się kultura łużycka, czyli około 3 tysięcy lat temu.

Budowa naczynia jest bardzo specyficzna, taki kształt wśród znalezisk z naszego kraju występuje nielicznie. Jak widać na zdjęciach, nóżka przechodzi w brzusiec, a następnie rozdziela się na cztery jakby kielichy, rozchylone lekko na zewnątrz. Górna część brzuśca jest ozdobiona ukośnymi żłobieniami, pomiędzy którymi występują grupki nakłuć. Wymiary zabytku, którego wysokość to niewiele ponad 7 cm, a średnica wylewów kielichów niespełna 2 cm, sprawiają, że naczynie mieści się w dłoni.

Skąd taki kształt naczynia?

Na pierwszy rzut oka zabytek jest podobny do kernosów – naczyń, które w starożytnej Grecji używano w związku z kultem Demeter – opiekunki rolnictwa i urodzaju. Pierwotnie kernos wykonywano zarówno z gliny, jak też brązu lub marmuru. Cechą szczególną takiego naczynia jest umieszczenie mniejszych kielichów (lub też miseczek) na obwodzie, które są połączone za pomocą kanałów z głównym naczyniem.

Podczas obrzędów religijnych w takich kielichach umieszczano ofiary dla bogini. Spotykane są starożytne opisy, gdzie wśród darów wyróżnia się zarówno zboża, warzywa, owoce, jak również ciastka, miód, wino oraz inne podarunki.

Oczywiście na podstawie znalezionego naczynia nie możemy potwierdzić tego, że na naszych ziemiach istniał kult bogini Demeter. Najprawdopodobniej kształt naczynia okazał się na tyle atrakcyjny, iż rozpowszechnił się na dużym terenie i mógł pełnić zupełnie inną funkcję niż pierwowzór lub też został powiązany z jakimś lokalnie wyznawanym bóstwem.