Bydło na pastwisku

Z kolekcji Stanisława Kostki Potockiego. Na odwrocie obrazu znajduje się nalepka z pieczęcią hrabiego i odręcznym napisem: „Paysage avec betail de Klomb – éleve de Potter”. Wiązany jest również z zapisem w Spisie obrazów z 1821 r., nr 154” „Krajowid Pastuch z bydłem na drzewie maloewany – Klomp eleve de Paul Pautre”.

Popularna w malarstwie holenderskim i flamandzkim tematyka animalistyczna była również specjalnością Klompa. Malował, zapewne pod wpływem Paula Pottera (1625–1654), realistyczne obrazy zwierząt, zwłaszcza bydła w naturalnym otoczeniu, pasącego się na łące. Jedno z dzieł Pottera, namalowane dla księcia Orańskiego Maurycego gdy artysta miał 22 lata, zyskało wielką sławę. Był to dużych rozmiarów (3 m szerokości) obraz młodego byka (przechowywany w Mauritshuis w Hadze), namalowany w 1647 r., opisany przez Eugène’a Fromentina. Był uważany za bardzo brzydki, ale odznaczający się przenikliwą obserwacją zwierzęcia. Niemal naturalistyczne przedstawienia krów, wołów i byków pojawiały się w twórczości wielu znakomitych artystów. Przykładem są studia pięciu krów Jacoba Jordaensa (Lille), które wykonał w okresie pracy nad sceną Porwania Europy w 1643 r.

Obraz wilanowski ukazuje bydło leniwie odpoczywające na pastwisku na tle równinnego pejzażu z zasnutym chmurami wysokim niebem oraz z widokiem tafli wody w głębi. Obok z prawej siedzący pasterz z psem i dalej zabudowanie wiejskie, przy którym drzewo oraz słup z gniazdem bocianim. Charakterystyczna dla malarstwa holenderskiego jest dbałość o szczegóły. Podobnie malowane elementy krajobrazu, bydło czy sztafaż znajdowały się na wystawionych do sprzedaży pejzażach Klompa w domu aukcyjnym w Christie’s w latach 2004, 2006 i 2008, wykonanych na desce. Obraz oferowany w 2004 r. (South Kensington, Londyn, 10 grudnia, Sale 5512) był sygnowany „A klomp”, a wystawiony w 2006 r. był datowany na rok 1680 nosił podpis artysty (South Kensington, Londyn, 26 kwietnia, Lot 123).

Dominika Walawender-Musz