50 fenigów

Brak drobnych monet w handlu detalicznym stanowi dla społeczeństwa olbrzymie utrudnienie. Czasami wręcz paraliżuje wymianę handlową, gdyż sprzedawcy nie są w stanie wydawać reszty klientom. Muszą się wtedy uciekać do różnych mało praktycznych rozwiązań zastępczych.

Tego rodzaju problem wystąpił w Niemczech przed zakończeniem I wojny światowej, gdy w wyczerpanym wojną państwie kryzys niedoboru dotknął niemal wszystkie dziedziny życia. Zabrakło również drobnych monet i to nie tylko kruszcowych, które potrzebne były do zakupu towarów w państwach neutralnych, ale również monet z pospolitych metali. Bilon z obiegu wyławiało zdesperowane społeczeństwo, widząc w nich atrakcyjny przedmiot do tezauryzacji i późniejszej wymiany na deficytowe towary. Zaczął się więc załamywać handel detaliczny oparty właśnie na drobnym pieniądzu.

Powyższy problem wystąpił także w Koszalinie, czemu magistrat postanowił przeciwdziałać poprzez emisję monet zastępczych. Specyfiką emisji koszalińskich jest nie tylko ośmioboczny kształt 50-fenigówek, której egzemplarz prezentujemy, ale również stosunkowo duża liczba firm, którym zlecono produkcję. Skutkowało to z kolei licznymi odmianami, zwłaszcza monet o nominale 10 fenigów, bitych przez trzy firmy: H. Chr. Lauer w Norymberdze, Mütze & Hennig w Lipsku i Gustaw Brehmer w Markneuenkirchen.

Wszystkie monety wybito w cynku, materiale względnie tanim i plastycznym. Dzięki temu tłoki do bicia monet nie zużywały się zbyt szybko i spadały koszty produkcji. Zachowana liczba odmian świadczy zaś o dużym zapotrzebowaniu handlu na ten właśnie nominał.

Mieszko Pawłowski