List do Tadeusza Perla

List napisany ręką Leona Perla, ale pisany przez niego tak, jakby był wiadomością o rodzinie przekazywaną przez Marię Karczmarek (por. list MPOLIN-A50.1.83 – z wiadomościami od rodziców do Tadeusza Perla, ale przesyłanymi – przepisywanymi – przez Seweryna Trossa).

Postać Karczmarek, o której nie mamy bliższych informacji, odegrała w korespondencji ważną rolę jako osoba pośrednicząca w wielu sprawach, ewidentnie też pomagająca rodzinie w okresie ukrywania się. Jej adres z okresu wysyłania tego listu: ul. Skorupki 7 m. 15

W liście mowa o ponownej przeprowadzce rodziców – z Miedzianej na Krochmalną – i wspólnym mieszkaniu Perlów ze Strancmanami oraz siostrami Melanii Perl; nie dysponujemy informacjami o Strancmanach ani nie wiadomo nic o tym, że Feliks Perl i Melania Perl mieli rodzeństwo, być może chodzi o rodzeństwo stryjeczne lub cioteczne. Perlowie i Strancmanowie mieszkali w części Krochmalnej między ulicami Żelaznej i Waliców (skądinąd w tym samym kompleksie kamienic, w którym znajdowało się mieszkanie zajmowane przez Perlów przed wybuchem wojny – Chłodna 15). To pobliże kładki przy ulicy Żelaznej (nad Chłodną); tego odcinka Krochmalnej nie obejmie zmniejszenie getta w grudniu 1941, stąd rodzina mieszkała będzie niezmiennie jeszcze przez wiele miesięcy pod tym adresem.

Pełna treść (pisownia i interpunkcja zmodernizowane):

Szanowny Panie! Na prośbę p[ana] Leona zawiadamiam, że rodzice Pana są zdrowi. Ojciec pracuje. Przeprowadzili się na Krochmalną 44, gdzie mają 4 pokoje z kuchnią, lecz bez wanny. Mieszkanie jest wyjątkowo ciepłe. Razem z rodzicami Pana mieszkają Strancmanowie oraz siostry matki Pana. Prowadzą wspólne gospodarstwo. Od siostry Pana [tj. Jadwigi Wohl, przebywającej we Lwowie] nie ma już wiadomości od kilku miesięcy i nie wiadomo, czemu to przypisać. Jeżeli Pan zechce rodzicom dać znać o sobie, a bardzo pragną mieć od Niego wiadomości, proszę napisać bezpośrednio na Krochmalną. Proszę również o potwierdzenie mi otrzymania tej karty z wiadomościami o sobie. Z poważaniem MKarczmarek

22/II 1940

transkr. Ewa Małkowska-Bieniek, oprac. Przemysław Kaniecki