Homer

Homer to poeta grecki żyjący w VIII w. p.n.e., autor Iliady i Odysei. O jego życiu nic nie wiadomo, jego wyglądu nie utrwaliły żadne przekazy. W starożytności opowiadano o nim, że był ślepy. Łańcuckie, marmurowe popiersie jest kopią marmurowego popiersia Homera znajdującego się w zbiorach Museo Nazionale w Neapolu, wykonanego według rzeźby greckiej powstałej przypuszczalnie w II w. p.n.e.; tors jest nowożytny. Antyczne popiersie Homera jest jednym z najbardziej znanych jego podobizn przedstawiających go jako ślepca. Jest to portret wyimaginowany, z okresu hellenistycznego. Homer przedstawiony jest jako stary mężczyzna, z wychyloną do przodu głową, łysy, z zapadniętymi policzkami i ze zmarszczkami. W jego twarzy zwracają uwagę małe, gładkie gałki oczne w zapadniętych oczodołach, ginące w fałdach skóry i pod opuszczonymi powiekami; są niewidzące. Brwi zarysowane są wysokim, opadającym łukiem. Usta lekko rozchylone. Twarz jest pełna wyrazu, uduchowiona. Opadające spod opaski silnie skręcone, gęste pukle łączą się z takimiż puklami brody okalając twarz; każdy z loków jest plastycznie opracowany, ich masa daje niezwykły efekt światłocieniowy. Twórcą kopii antycznego popiersia Homera jest Giuseppe Pisani (1757-1839), włoski rzeźbiarz. Popiersie wykonane zostało w 1805 r. w Wiedniu. W zbiorach łańcuckich znajduje się od 1948 r. Przejęte zostało przez muzeum ze Składnicy Muzealnej w Przeworsku utworzonej w upaństwowionym w 1944 r. pałacu Lubomirskich, obejmującej tamtejsze zbiory sztuki. Eksponowane jest w Galerii Rzeźb, gdzie wystawione są także kopie innych rzeźb antycznych. W zbiorach Muzeum-Zamku w Łańcucie znajduje się też gipsowa głowa Homera według powyższego oryginału, powstała w 4 ćw. XVIII w. Pochodzi z kolekcji księżnej Izabeli Lubomirskiej (1736-1816), właścicielki łańcuckiego zamku. Dawniej eksponowana była w Galerii Rzeźb, Potoccy przestawili ją do Biblioteki, gdzie znajduje się do dziś. 

Barbara Trojnar