Talerz płytki
XX wiek
Muzeum – Zamek w Łańcucie
Jest częścią kolekcji: Malarstwo mistrzów Północy
Przedstawienie przyobleczone w szaty mieszczańskiej codzienności, przesycone jest wielością znaczeń i odniesień teologicznych. Madonna siedzi przy oknie, przez które sączy się światło nadające formom ciężką plastyczność. W tle, na kwaterze otwartej na oścież okiennicy, widnieje wyobrażenie Zwiastowania. Symbolika ukazanych przedmiotów spina klamrą czas przedstawiony w obrazie, rozpięty wzdłuż triady: Zwiastowanie – Wcielenie - Odkupienie. Interpretację tę wzmacnia ofiarny gest Maryi – podtrzymywanie dłonią stopy Dzieciątka. Na Ofiarę Chrystusa wskazują symboliczne owoce (winogrona wskazują na Eucharystię, jabłka przynależą Maryi jako Nowej Ewie). Ława, na której zostały umieszczone, również nie jest drugorzędnym rekwizytem, lecz nawiązuje do znanych w sztuce ław-tronów, zwanych Ehimasia, przygotowanych w oczekiwaniu przyszłej Paruzji. Jest ona również odniesieniem do tronu Dawidowego, który przypadnie w udziale Chrystusowi (Łk 1,32n). Zamknięte księgi i zapieczętowany zwój mogą wyrażać wypełnienie proroctw Starego Testamentu – narodzenie Jezusa jako Logosu-Słowa i jako człowieka.
W spektrum symboliki tytułowej gruszki wyeksponowanej w dłoni Dzieciątka wpisuje się odniesienie do wersetu Psalmu 34 (Ps 34, 8) który zaprasza każdego: Skosztujcie i zobaczcie, jak dobry jest Jahwe. Można tu też szukać aluzji do słodyczy cnoty czy też odniesienia do czułej relacji Matki i Syna. W ogólniejszym sensie oznacza miłość Chrystusa do stworzenia. Bukiecik skromnych kwiatów polnych w kosztownym wazonie na parapecie subtelnie podkreśla przymioty Bożej Rodzicielki.
W formę italianizującego tonda wpisano Zwiastowanie – malarską egzegezę perykopy z Ewangelii św. Łukasza (Łk 1,28-31 oraz 34-35).
Obraz zdradza wyraźne upodobanie artysty do archaizacji lub jest adaptacją pierwowzoru, zakorzenionego w tradycji sięgającej twórczości braci van Eycków. Uwidacznia się to aż nadto w sposobie modelowania ostro załamujących się fałd szat o żywej kolorystyce tudzież w nacechowanych symboliką gestach i układach martwej natury. Otwarte pozostaje pytanie, czy zamierzona była zauważalna niejednorodność stylistyczna; ten dysonans uderzający w momencie przyrównania maniery zobrazowania sceny głównej do klasycznej formy ujętego en grisaille tonda, malowanego z dobrą znajomością tak lubianego w renesansie chiaroscuro. Choć brak jest przesłanek jednoznaczne przesądzających o atrybucji obrazu, można wykazać pewne analogie kompozycyjne i stylistyczne do dzieł Jana Gossaerta zw. Mabuse.
Autor / wytwórca
Wymiary
cały obiekt: wysokość: 85,0 cm, szerokość: 57,0 cm
Rodzaj obiektu
obraz
Technika
olej
Tworzywo / materiał
drewno
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Właściciel
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
XX wiek
Muzeum – Zamek w Łańcucie
XX wiek
Muzeum – Zamek w Łańcucie
XX wiek
Muzeum – Zamek w Łańcucie
odkryj ten TEMAT
Muzeum – Zamek w Łańcucie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna