Talerz płytki
XX wiek
Muzeum – Zamek w Łańcucie
Jest częścią kolekcji: Wyciski gemm antycznych
Owalny, wypukły wycisk na płaskim tle, otoczony podwójnym wałkiem i marginesem przedstawia stojącego, nagiego Herkulesa dźwigającego zabitego byka. Herkules na lewym ramieniu ma przerzuconą lwią skórą. W otoku z prawej strony słabo widoczna sygnatura: ANTEPWTOC (ANTEROS). W mitologii Acheloos greckiej to bóg i uosobienie rzeki Aspropotamos. Scena ta przedstawia prawdopodobnie moment gdy Acheloos przemienił się w byka i zaatakował Herkulesa. Herakles odskoczył w bok, chwycił boga za oba rogi i rzucił o ziemię. Oderwał się jeden z rogów rzecznego bóstwa. Wtedy Acheloos uznał zwycięstwo herosa i poddał się. Odstąpił Heraklesowi prawo poślubienia Dejaniry, ale żądał zwrotu rogu. W zamian ofiarował mu róg kozy Amaltei, który dostarczał kwiatów i owoców. Inne mity podają, że cudownym rogiem był róg Acheloosa, który został zamieniony przez najady w róg obfitości. Podobny jak gemma Wil.3083/2-III/2-14. Wycisk jest taki sam jak opisany w „Dactyliothecae universalis” Philippa Daniela Lipperta.
Gliptyczna kolekcja wilanowskiego zbioru, pierwotnie własność Stanisława Kostki Potockiego, licząca 239 wycisków, podzielona jest na dwie części, oznaczone numerami Wil.3083/1 i Wil.3083/2. Repertuar zawiera różnorodne odciski, w tym portrety, popiersia historyczne, postacie mitologiczne, sceny historyczne i mitologiczne, rzeźby, zwierzęta, wazy oraz maski. Składają się głównie z czerwonej masy, być może laki lub mastyksu, sugerując ich zróżnicowane pochodzenie.
W 1785 roku hrabia Potocki podróżował do Włoch, gdzie zgromadził około dwudziestu gemm antycznych, niektóre z własnych wykopalisk. Kolekcję później wzbogaciły podróże do Londynu, Paryża i Warszawy. Zbiory, przechowywane początkowo w pałacu Potockich w Warszawie, zostały przeniesione do pałacu w Wilanowie, gdzie stały się częścią ekspozycji muzealnej.
Trzy grupy obiektów w kolekcji to odciski gemm antycznych, ich kopie oraz kamienie naśladujące starożytne wzory. Sygnatury mistrzów greckich, takich jak Solon, Sostratos czy Aulus, nadają jej wyjątkowy charakter. Gliptyka, czyli sztuka rzeźbienia w kamieniu, posiada bogatą historię i była używana jako narzędzie dydaktyczne, jak również źródło inspiracji dla artystów.
Kolekcja Potockiego ma wartość zarówno artystyczną, jak i dokumentacyjną, umożliwiając zgłębianie tajników sztuki starożytnej i podziwianie portretów władców, herosów i scen historycznych. To fascynujące okno do przeszłości, stanowiące zarazem piękny zbiór i inspirujące źródło poznania dziejów.
Oryginalną gemmę z daktylioteki Lipperta znajdziesz tutaj: Herkules
Ilustracje pochodzą ze zbiorów Rijksmuseum Amsterdam oraz The New York Public Library, Digital Collections oraz British Museum, a także “Gemmæ antiquæ cælatæ , scalptorum nominibus insignitæ”, Stosch, Philipp, Baron von, 1724;
Opracowanie: Ewa Jakubowska-Smagieł, dr Ewa Mostowicz-Kapciak, Martyna Miroszewska (na podstawie materiałów Agaty Małkowskiej)
Autor / wytwórca
Wymiary
wysokość: 1,8 cm, szerokość: 1,5 cm
Technika
wyciskanie
Tworzywo / materiał
masa żywiczna; papier; atrament
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Właściciel
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
XX wiek
Muzeum – Zamek w Łańcucie
XX wiek
Muzeum – Zamek w Łańcucie
XX wiek
Muzeum – Zamek w Łańcucie
odkryj ten TEMAT
Muzeum – Zamek w Łańcucie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna