Wniebowzięcie świętego

Trudno jednoznacznie określić, czyją apoteozę oglądamy. Uznając białą szatę za habit, przypuszczać możemy, że jest to paulin lub dominikanin, może to być jednak szata wskazująca bielą na przebóstwienie. Wertykalna kompozycja idealnie współgra z tematyką. Unoszony przez anioły i zbliżający się do chmur mężczyzna w białej szacie trwa na modlitwie o czym informuje nas wymowny gest uczyniony rozpostartymi jak u ptaka ramionami. Gestem tym zdaje się witać przybywające mu na spotkanie zastępy niebiańskie. Światło wydobywające się z obłoków nie znajduje kontynuacji w ziemskiej sferze obrazu. Tu artysta namalował bliżej nieokreślone zabudowania na tle górskiego krajobrazu, a pierwszy plan przyozdobił drzewem, sięgającym wysokością do wznoszącej się nad nim figury głównego bohatera. Trudno mówić o kolorycie tego obrazu gdyż wydaje się, że to zagadnienie było poza zasięgiem zainteresowań twórcy. Przykładowy kolor malarz każdorazowo przyporządkowuje do danej rzeczy i podczas precyzowania bryły poddaje ściemnieniu lub rozjaśnieniu. Zrównoważone zestawianie pustki z nasyceniem, światła i cienia stanowi o dynamizmie kompozycji. Dokładny rysunek wobec którego kolor traktowany lokalnie pełni rolę służebną złożyły się na środki wyrazu artystycznego, którymi twórca nas czaruje.

Widoczne w tle zabudowania kościoła wydają się możliwe do identyfikacji. Być może rozwikłanie tej zagadki pozwoliłoby przybliżyć nam postać świętego.

Scena utrzymana jest w konwencji barokowych apoteoz i triumfów świętych, z wyśmienitą realizacją tematu na sklepieniu rzymskiego kościoła św. Ignacego Loyoli na Polu Marsowym autorstwa jezuity Andrei del Pozzo (z 1685). Również tu przedstawiono niebo otwierające się przed unoszonym przez anioły świętym. Podobnie została potraktowana sama postać; analogii doszukać się można zarówno w upozowaniu, gestykulacji, jak i zakomponowaniu całości.

Wymiary malowidła i jego kształt pozwalają przypuszczać, że mamy do czynienia z obrazem ołtarzowym. Podobnie zastosowana iluzja osiągnięta za pomocą wprawnych skrótów kompozycyjnych poświadcza, że obraz miał być oglądany z dołu.

Obraz pochodzi prawdopodobnie z kolekcji Potockich.

Hasła słownika termonów kontekstowych: apoteoza, malarstwo iluzjonistyczne, wniebowzięcie, apoteoza, kolekcja Potockich.