Dama - portret

Wnioskując z samej tylko powierzchowności (kosztowny strój) i sposobu prezentacji (usadowienie na fotelu) uwieczniona kobieta musiała należeć do elit finansowych XVII-wiecznej Europy. Zdobiąca ją szata wiele mówi o modzie włoskiej tamtych czasów. I tak dekolt sukni z obcisłym stanikiem haftowanym złotem, oraz długimi rękawami z naszytą pasmanterią, wykończony został ozdobną koronką. Nałożony na suknię zielony płaszcz z bufiastymi rękawami pięknie kontrastuje z jej liliowym kolorem. Włosy kobiety upięte pod diadem, który wieńczy głowę. Z dodatków uwagę zwracają charakterystyczne wyznaczniki bogactwa i stosownej skromności zarazem - kolczyki z pereł. Mimika zdradza zadowolenie. Niewykluczone, że płynie ono z nadziei szybkiego zamążpójścia - na serdecznym palcu dłoni, w której trzyma chusteczkę, widzimy – dumnie prezentowany – pierścionek zaręczynowy. Nie jest to zatem portret domowy, swobodny, a raczej autoprezentacja, oficjalne przedstawienie obliczone na efekt i olśnienie patrzącego.

Niestety, nie udało się dotąd ustalić tożsamości portretowanej, nie wiadomo także, kto jest autorem obrazu. Dość, że wiele wskazuje, iż wiązać go można z włoskiem kręgiem kulturowym. W pewnym momencie historii przypisywany był Agnolo Bronzino (właśc. Agnolo di Cosimo di Mariano, zw. także Agnolo Tori lub Agnolo Allori), rzecz wymaga jednak dalszego namysłu badawczego.

Obraz pochodzi prawdopodobnie ze zbiorów Aleksandra Potockiego, nie wykluczone, że odziedziczony po rodzicach - Aleksandrze z Lubomirskich i Stanisławie Kostce Potockim.

Dominika Walawender-Musz