Oinochoe w stylu Gnathia

Dzban o szerokim wylewie wykonany z żółto-brązowej gliny. Ten typ naczynia pochodzącego ze Starożytnej Grecji nazywano oinochoe – służył do czerpania wina z krateru (większego naczynia przeznaczonego do mieszania wina z wodą), a także do nalewania napoju do czar biesiadników. Wilanowska oinochoe zachowała się w bardzo dobrym stanie – nie jest klejona ani uzupełniana, ma tylko kilka drobnych odprysków. Naczynie pokryto prawie w całości czarnym firnisem (pokostem). Na jego czarnym tle pięknie prezentuje się namalowany bielą na przewężeniu szyjki wieniec winorośli z liśćmi i owocami oraz maska dramatyczna. Takie zdobienie naczyń na wino jest często spotykane – bóg wina Dionizos był również bogiem teatru, motywy winorośli i masek występują więc w wielu przypadkach razem. Dzięki wazom tak zdobionym wiemy także, że w Południowych Włoszech na przełomie IV i II w p.n.e. istniała tradycja teatralna.

Tego typu naczynia – pokryte czarnym firnisem i ozdobione dekoracją białą, czerwoną i żółtą - powstawały w II. połowie IV i na początku III wieku p.n.e. Produkowano je w Południowych Włoszech, a ich najlepsze egzemplarze stworzono w rejonie Apulii, skąd najprawdopodobniej pochodzi wilanowski egzemplarz. Określa się je terminem „gnathia” pochodzącym od nazwy starożytnej miejscowości Gnathia (Egnazia), w której wiele z nich odnaleziono.

Agnieszka Żuber, na podstawie badań W. Dobrowolskiego

„Wazy Greckie Stanisława Kostki Potockiego”, Warszawa 2007.