Sosna

Apoloniusz Kędzierski (1861–1939) odbył studia w warszawskiej Klasie Rysunkowej pod kierunkiem Aleksandra Kamińskiego i Wojciecha Gersona. Jako uczeń Józefa Brandta bywał częstym gościem w Orońsku, w majątku należącym do artysty. Dzięki finansowemu wsparciu Brandta kontynuował naukę w monachijskiej Akademii Sztuk Pięknych. W 1889 roku osiadł w Warszawie, czynnie angażując się w życie artystyczne kraju. W malarstwie Kędzierskiego, podobnie jak innych artystów Młodej Polski, istotną rolę odgrywał problem ludowości i fascynacji rodzimym folklorem, będący wyrazem szacunku dla ciężkiej pracy chłopów, podpatrywanych na roli, podczas zwózki drewna, żniw czy łowienia ryb, co zdominowało jego twórczość. Równie bliska była Kędzierskiemu tematyka pejzażowa; wyczuwalny w ujęciu natury ton refleksji i zadumy nad pięknem rodzimego pejzażu ujawnia emocjonalny stosunek artysty do przyrody i otaczającej rzeczywistości. Jako dojrzały artysta Kędzierski docenił właściwości akwareli, która dawała możliwość szybkiego rejestrowania studiów plenerowych. Z późnego okresu twórczości pochodzi, będąca swoistym portretem drzewa Sosna, namalowana akwarelą połączoną z kredkowym rysunkiem. Kędzierski posłużył się starannie wykadrowanym, wycinkowo ujętym fragmentem natury, który wzorem tendencji w sztuce przełomu wieków staje się ekwiwalentem i syntezą leśnego pejzażu. Jedną z cech omawianej kompozycji jest niezwykła kolorystyczna wrażliwość, objawiająca się zastosowaniem plam przygaszonych kolorów – zieleni i ciepłych brązów idealnie zestrojonych z szarością tła. Estetyczne walory przedstawienia podkreśla uproszczenie i stylizacja motywu, służącemu również analizowaniu właściwości luministycznych naturalnego światła. Pod jego wpływem rozświetlone refleksami promieni słonecznych fragmenty korony i pnia drzewa przybierają miejscami intensywną oranżową barwę, ujęte giętką, dekoracyjną linią kształty zaś rozmywają się, nabierając wyjątkowej miękkości.

Anna Hałata