Talerz deserowy

Porcelanowy talerz deserowy o ażurowym kołnierzu ozdobiony po środku herbem Pilawa znalazł się w kolekcji wilanowskiej w 2011 roku dzięki wspaniałemu darowi Zofii i Adama Hulanickich. Jak głosi rodzinna historia został on nabyty przez ojca darczyńcy w styczniu 1945 roku na stacji kolejowej w Wilanowie lub Piasecznie od wycofującego się z Warszawy niemieckiego żołnierza. Państwo Hulaniccy uznali Pałac w Wilanowie za najodpowiedniejsze miejsce dla naczynia ozdobionego herbem Pilawa.

Talerzyk deserowy o ażurowych brzegach imitujących plecionkę kosza to przykład modelu produkowanego przez wytwórnię miśnieńską, który był wytwarzany już od lat 60. XVIII wieku. Serwis z takim wzorem, z dodaną w technice druku Pilawą został najpewniej zamówiony przez jednego z przedstawicieli rodu Potockich. Mógł on jednak pochodzić z wielu zbiorów – czy jego pierwotnym miejscem użytkowania były Krzeszowice, Łańcut czy Wilanów (a może inna z rezydencji Potockich lub innego z rodów posługujących się herbem Pilawa) – pozostaje niepewne. W inwentarzach rezydencji często spisywano jedynie przedmioty, które uznawano za mające wartość artystyczną, a jeśli w spisach pojawiały się także pozycje związane z tymi bardziej użytkowymi to ich opisy są na tyle lakoniczne, że trudno je jednoznacznie powiązać z zachowanymi obiektami.

Jedyny zapis, który można połączyć z ofiarowanym muzeum talerzem znajduje się w inwentarzu wilanowskim z 1909 roku, gdzie pojawia się pozycja: Serwis stołowy mogący służyć na 15 osób. / Porcelana: ozdoby koloru zielonkowatego; herb "Pilawa" w tym samym kolorze. Wśród różnych rodzajów naczyń tam ujętych odnajdujemy także 30 talerzy deserowych o ażurowych brzegach – wśród których mógł się znajdować egzemplarz podarowany niemal 100 lat później przez państwa Hulanickich. Serwis opatrzony jest także uwagą, że pochodzi on z pałacu Natolińskiego. Być może wilanowski talerz jest jedynym zachowanym elementem tego serwisu.