treść serwisu

Święty Jan Nepomucen

Nota popularyzatorska

Kapliczki są jednym z najciekawszych akcentów krajobrazu kulturowego wsi polskiej. Spotykane wśród zabudowań, przy kościołach, w lesie lub nad wodą czy na rozstaju dróg stanowią świadectwo wiary i przynależności religijnej, gdyż „wiara ludu daje się odczytać z krajobrazu wsi, z dróg polnych, drzew sędziwych, z cmentarzy i mogił”. Różnorodność ich form jest ogromna. Jedną z nich jest kapliczka domkowa. To najczęściej rodzaj małego domku budowanego na planie kwadratu i zamkniętego ze wszystkich stron, z drzwiczkami w ścianie frontowej. Bywają także kapliczki otwarte z trzech stron, od tyłu oszalowane deskami lub z frontu otwarte, a szalowane z trzech pozostałych stron. Ściana frontowa często jest zdobiona półkolistym łukiem o dekoracyjnym wykroju. Całość nakrywa dwu- lub czterospadowy daszek. Na Lubelszczyźnie kapliczki domkowe występują na całym terenie, jednak największe skupiska koncentrują się w południowej i wschodniej części, na północy zaś jest ich niewiele.

W kapliczkach domkowych umieszczano rzeźby świętych opiekunów. Figurę św. Jana Nepomucena, patrona od powodzi i śmierci przez utonięcie, stawiano przy mostach, nad rzekami lub jeziorami. Świętego Mikołaja, patrona kupców i rybaków, lokowano na brzegach łowisk lub w ciemnym lesie, gdzie miał chronić ludzi od wilków. Rzeźbę św. Ambrożego z kolei pszczelarze umieszczali w dziuplach spróchniałych drzew w pobliżu pasiek. Spławiający drwa flisacy zabierali na swoje tratwy wizerunki św. Krzysztofa lub św. Barbary. Popularne były także przedstawienia: św. Józefa z Dzieciątkiem, patrona rodzin św. Antoniego Padewskiego, patrona małżeństw i narzeczonych oraz orędownika od rzeczy zagubionych, św. Stanisława biskupa, patrona niepodległej Polski, św. Floriana, patrona strażaków, chroniącego od ognia, św. Onufrego Pustelnika, patrona pielgrzymów i podróżnych, św. Jerzego, patrona rolników, św. Rocha, opiekuna zwierząt domowych, oddalającego od nich choroby i zarazy, Matki Boskiej Niepokalanie Poczętej oraz Chrystusa frasobliwego. Obok rzeźb w kapliczkach często znajdowały się obrazy ludowe. Malowane na płótnie lub desce czy oleodruki przedstawiały między innymi: Chrystusa Zbawiciela, Chrystusa Ukrzyżowanego, Matkę Boską z Dzieciątkiem oraz świętych.

Informacje o obiekcie

Informacje o obiekcie

Autor / wytwórca

Szkodziński, Tadeusz (1915-1983)

Rodzaj obiektu

rzeźba

Technika

polichromia, rzeźbienie

Czas powstania / datowanie

1801 — 1900

Miejsce powstania / znalezienia

powstanie: lubelskie, województwo (Polska)

Numer identyfikacyjny

E/9247/ML

Lokalizacja / status

obiekt nie jest teraz eksponowany

Może Cię również zainteresować:

Dodaj notatkę

Edytuj notatkę

0/500

Jakiś filtr
Data od:
Era
Wiek:
+
Rok:
+
Data do:
Era
Wiek:
+
Rok:
+
asd