
Topór z poroża
środkowy neolit
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Jest częścią kolekcji: Varia
Tłok pieczętny Dozoru Kościelnego Parafii Wilanów
W zbiorach Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie zachowało się przeszło czterdzieści zabytków sfragistyki, czyli pieczęci lub tłoków pieczętnych. Określenie sfragistyka pochodzi od greckiego słowa sphragis oznaczającego pieczęć (alternatywnie, od języka łacińskiego – sigillum – sygillografia) i definiuje gałąź pomocniczych nauk historycznych, której badania koncentrują się na pieczęciach – odczytywaniu ich znaczenia, a także ustalaniu okoliczności ich powstania. Historia sfragistyki sięga XIX wieku; dostrzeżono wówczas, że pieczęcie mogą stanowić wartościowy materiał źródłowy, wnoszący wiedzę w zakresie ustaleń politycznych, heraldycznych, z zakresu dyplomacji, a także innych wątków związanych z przeszłością.
Zespół pieczęci i tłoków pieczętnych zachowanych w zbiorach Muzeum pod względem czasu powstania sięga aż do XVIII wieku. Pieczęcie oraz tłoki dotyczą nie tylko dóbr wilanowskich. Zespół zawiera obiekty, które powiązać można z konkretnymi osobami – właścicielami Wilanowa w kontekście piastowanych przez nich urzędów, ale także takie, które dokumentują system administrowania dobrami i ich funkcjonowania, nie tylko wilanowskimi.
Prezentowany tłok przeznaczony służył do odbijania pieczęci tuszem. Wykonany z mosiądzu okrągły typariusz jest wklęsłoryty (to znaczy, że treść, która ma być czytelna po odbiciu wycięta jest w płaskiej powierzchni). Pieczęć posiada drewnianą, profilowaną rączkę drewniana w kształcie grzyba. W polu pieczętnym umieszczony został herb guberni warszawskiej: na tarczy francuskiej nowożytnej (nazwa określa kształt tarczy), w polu błękitnym, znajduje się snop zboża przecięty wpół pasem rzeki. Tarcza zwieńczona jest koroną cesarską, po bokach okolona gałęziami z dębowymi liśćmi, przewiązanymi wstęgą orderową. Z boku typariusza znalazł się znak wytwórcy o treści: Z. WEINKRANZ / VARSOVIE. Był to aktywny pieczętarz działający pod koniec XIX wieku w Warszawie, o czym świadczy liczna grupa zachowanych do dziś, a sygnowanych przez niego wyrobów. Weinkrantz sygnował swoje tłoki na rancie: Z. Weinkrantz lub Z. Weinkrantz Varsovie. (J. Giersz, Pieczęcie – niedoceniana i nie do końca znana działalność Mennicy Warszawskiej, w: „Biuletyn Numizmatyczny”, 2018). Pieczęć dotyczy kościoła parafialnego św. Anny w Wilanowie.
sfragistyka, sphragis, klucz wilanowski, dobra wilanowskie, typariusz, pole pieczętne, parafia św. Anny, parafia wilanowska, Janusz Giersz, Zygmunt Weinkrantz
Autor / wytwórca
Wymiary
cały obiekt: wysokość: 11,1 cm, szerokość: 3,9 cm
Rodzaj obiektu
tłok pieczętny
Technika
rytowanie, toczenie
Tworzywo / materiał
mosiądz; drewno
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Właściciel
Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
nieznany
środkowy neolit
Muzeum Narodowe w Szczecinie
nieznany
1700 — 1850
Muzeum Narodowe w Szczecinie
kultura amfor kulistych
3100 p.n.e. — 2500 p.n.e.
Muzeum Narodowe w Szczecinie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Narodowe w Lublinie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna
0/500
Używamy plików cookie, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Plikami cookie możesz zarządzać, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki internetowej. Więcej informacji w Polityce prywatności.
Używamy plików cookie, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Plikami cookie możesz zarządzać, zmieniając ustawienia swojej przeglądarki internetowej. Więcej informacji w Polityce prywatności.
Zarządzaj plikami cookies:
Ten rodzaj plików cookies jest niezbędny do funkcjonowania serwisu. Możesz zmienić ustawienia swojej przeglądarki tak, aby je zablokować, jednak strona nie będzie wtedy działała prawidłowo.
WYMAGANE
Służą do pomiaru zaangażowania użytkowników i generowania statystyk na temat serwisu w celu lepszego zrozumienia, jak jest używany. Jeśli zablokujesz ten rodzaj cookies nie będziemy mogli zbierać informacji o korzystaniu z serwisu i nie będziemy w stanie monitorować jego wydajności.