Program obchodów dni morza

Dni Morza, wydarzenie na stałe wpisane w kalendarz Szczecina, po raz pierwszy zorganizowano w stolicy Pomorza Zachodniego w 1947 roku. Święto dedykowane marynarzom, portowcom, żeglarzom, rybakom, stoczniowcom oraz innym grupom zawodowym związanym z morzem pełniło funkcję integracyjną dla lokalnej społeczności. Jednakże stało się również narzędziem propagandy komunistycznych władz, fasadowo kreujących morską tożsamość regionu, stawiając na widowiskowe ceremonie i symboliczne gesty zamiast na rzeczywiste działań na rzecz rozwoju gospodarki morskiej. Parady, czy puszczanie wianków na wodzie miały charakter symboliczny, ale niekoniecznie odzwierciedlały rzeczywiste potrzeby regionu. W okresie odwilży po-stalinowskiej krytyczne głosy pojawiały się miedzy innymi na łamach czasopisma Ziemia i Morze. Publicyści podkreślali, że morski charakter miast takich jak Szczecin czy Świnoujście powinien wynikać z profesjonalnego zarządzania portami, rozwoju żeglugi, handlu zagranicznego oraz rybołówstwa, a nie z celebracji morskich świąt.

Ciekawym materiałem archiwalnym, dokumentującym zarówno cele władz, jak i ówczesne realia, jest program obchodów Dni Morza z 1957 roku, zakupiony w 2008 roku do zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie. Zawiera szczegóły dotyczące dat, godzin oraz miejsc poszczególnych wydarzeń i atrakcji, które odbywały się w Szczecinie w dniach 22–30 czerwca. Wynika z niego, że koordynacja Dni Morza spoczywała na władzach miejskich i wojewódzkich, jednak zaangażowanych było wiele instytucji, przedsiębiorstw i organizacji, takich jak Liga Przyjaciół Żołnierza, Stocznia Szczecińska i Stocznia Remontowa, Polska Żegluga Morska, Zarząd Portu w Szczecinie, Marynarka Wojenna i Handlowa, Muzeum Morskie (Oddział Muzeum Pomorza Zachodniego), lokalne kluby sportowe oraz harcerze. Afisz z programem Dni Morza ilustruje ówczesne idee i aspiracje, odzwierciedlając zarówno propagandowe założenia władz, jak i realia życia społecznego Szczecina w połowie XX wieku.

Anna Lew-Machniak