Św. Jan Chrzciciel
XX wiek
Muzeum – Zamek w Łańcucie
Jest częścią kolekcji: Ikony
Oprócz dwunastu najważniejszych świąt roku liturgicznego Pokrow Przeświętej Bogurodzicy zalicza się do najbardziej uroczystych. Święto celebrowane jest przez większość kościołów wschodniego chrześcijaństwa 14 (1 października zgodnie z kalendarzem juliańskim). U jego podstaw leży widzenie, które miał szaleniec boży Andrzej Jurodiwy w świątyni Matki Bożej na Blachernach w Konstantynopolu. Był to jeden z najważniejszych kościołów w stolicy cesarstwa ufundowany w V w. przez cesarzową Pulcherię. Świątynia słynęła z relikwii szat Bogurodzicy, wśród których znajdował się maforion – płat tkaniny noszony na głowie i częściowo okrywający sylwetkę zamężnej kobiety. Podczas całonocnego nabożeństwa Andrzej Jurodiwy, przebywający w świątyni blacherneńskiej wraz ze swym uczniem Epifaniuszem, miał cudowne widzenie. Zdarzenie to przytaczali pisarze chrześcijańscy w żywocie św. Andrzeja Szaleńca nie podając ani daty, ani dnia wydarzenia. Jurodiwy zobaczył Bogurodzicę unoszącą się w powietrzu, jak zstępowała z wysoka z rękami rozłożonymi i uniesionymi w geście modlitewnym, podtrzymywana z obu stron przez świętych Jana Chrzciciela i Jana Ewangelistę. Towarzyszyły jej zastępy świętych. Boża Rodzicielka podtrzymując rękami maforion, który świecił nieziemskim blaskiem, zatrzymała się przed sanktuarium pogrążywszy się w modlitwie, potem zdjąwszy z głowy nakrycie rozpostarła go nad zgromadzonym w świątyni ludem na znak swojej opieki i oddaliła się stając się niewidzialna. Późniejsi pisarze chrześcijańscy datowali wydarzenie na niedzielę 1 października 910 r. w czasach panowania cesarza Leona VI i patriarchy Makarego, gdy Konstantynopol był zagrożony podczas wojny z saracenami. Cudowne wydarzenie, zobrazowane na prezentowanej ikonie, zapoczątkowało święto zwane Pokrow Przeczystej Bogurodzicy. W kompozycji wizerunku pojawiają się konkretne postacie historyczne, co opisano pod S.12822MŁ i S.12951MŁ.
Teresa Bagińska-Żurawska https://orcid.org/0000-0002-9243-3967
Rodzaj obiektu
ikona
Technika
pozłotnictwo, tempera
Tworzywo / materiał
złoto, tempera, drewno
Pochodzenie / sposób pozyskania
decyzja administracyjna
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Właściciel
Muzeum - Zamek w Łańcucie
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
XX wiek
Muzeum – Zamek w Łańcucie
połowa XIX wieku
Muzeum – Zamek w Łańcucie
XIX wiek
Muzeum – Zamek w Łańcucie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Okręgowe w Toruniu
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna