Potocki Kajetan (1743/50-1803) - portret

Portret pędzla Kazimierza Wojniakowskiego (1771/72-1812), ucznia Marcela Bacciarellego, przedstawia hrabiego Kajetana Potockiego (ok. 1750-1802), syna Eustachego Potockiego (ok. 1720-1768), cześnika koronnego, generała artylerii litewskiej, i Marianny Potockiej z domu Kątskiej / Kąckiej (1722-1768), damy Krzyża Gwiaździstego. Był wychowankiem Collegium Nobilium pijarów. 8 stycznia 1768 r. ojciec oddał mu chorągiew pancerną w wojsku koronnym i starostwo urzędowskie. Pełnił również urzędy starosty dymirskiego i starosty korytnickiego. Według pierwszej umowy (1771), jako najstarszy z synów, otrzymał w dziale miasto Radzyń z przyległymi wioskami i folwarkami, a także klucze: hornostajpolski, kazarowicki i borodziański. Odziedziczył również jurydykę Tłumackie w Warszawie. Na mocy nowej umowy, klucz radzyński przypadł Stanisławowi Kostce Potockiemu. Kajetan Potocki zmarł 31 sierpnia 1802 r., znajdując się w stanie ruiny finansowej. Według Teodora Żychlińskiego, „żył bezdzietnie z Anną Cetnerówną, wojewodzianką bracławską, wdową po Józefie księciu Sanguszce i Kaźmierzu księciu Sapieże, która po wczesnéj śmierci trzeciego męża wyszła po raz czwarty za mąż za Karola de Lambesc” (Złota księga szlachty polskiéj, R. 14, Poznań 1892, s. 66).

Malarz wybrał ujęcie popiersiowe, upozowawszy modela tak, aby w 3/4 był zwrócony w stronę widza. Mężczyzna w średnim wieku, z półdługimi siwymi włosami, z grzywką krótko przyciętą nad czołem, spogląda na nas z nieznacznym uśmiechem. Na szyi ma zawiązany biały halsztuk z żabotem. Jest ubrany w czarny dwurzędowy surdut ze złotymi guzikami, z przypiętą u dołu baretką orderów: Orła Białego i Świętego Stanisława. Tło ciemne, gładkie. Kompozycja o wyraźnych walorach malarskich, zamknięta w owalu na tle prostokąta.

Kajetan Potocki (ok. 1750-1802); Eustachy Potocki (ok. 1720-1768); Marianna Potocka z domu Kątska / Kącka (1722-1768); Radzyń Podlaski; Kazimierz Wojniakowski (1771/72-1812); historyczna kolekcja wilanowska.

Agnieszka Woźniak-Wieczorek