List do Tadeusza Perla
1943-05-06
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
Jest częścią kolekcji: Listy do Tadeusza Perla od rodziny i przyjaciół z Warszawy, 1938-1947
List od siostry, podającej się za Marię Karczmarek. Dane adresowe – w tym adresu zwrotnego – wypisane ręką Jadwigi z d. Perl.
Nazwisko Tadeusza Perla jako adresata – zapisane dla bezpieczeństwa w okupowanej Francji, ale i bezpieczeństwa Marii Karczmarek – z dodanym członem „-ski”.
Informacje o paczkach, chyba szczególnie obfitych, świadczyć mogą o tym, że Perl dobrze rozumiał dramatyczną sytuację najbliższej rodziny.
Siostra pisze o swoich planach w trzeciej osobie – jako Maria donosząca o planach Jadzi. W liście znajduje się zapowiedź podjęcia próby wyjazdu na Zachód. Użyta w kodzie tej informacji nazwa „Vittel”, w połączeniu z czasem, w którym kobieta buduje te plany, wskazują, że Jadwiga stanie się jedną z ofiar akcji w Hotelu Polskim (zamordowania Żydów, którzy za wielkie pieniądze nabywali fałszywe dokumenty, na podstawie których mieli wydostać się z Warszawy do Szwajcarii; szerzej o tym zob. notę na portalu Wirtualny Sztetl).
Brak w liście jakichkolwiek informacji o rodzicach. Jest to chyba znak, że nie żyją, o czym siostra nie chce pisać do brata. Mógł on jednak domyślić się tego stąd, że w ogóle zdecydowała się ona wyjechać z Warszawy.
Pełna treść (pisownia i interpunkcja zmodernizowane):
Drogi Tadeuszu,
Dziękuję Ci bardzo za paczki, są rzeczywiście wspaniałe – wszystkie dostaję, ale doprawdy jeżeli jest to dla Ciebie wysiłek finansowy – to nie wysyłaj, bo ja sobie radzę. Pytasz o Jadzę – słyszałam, że być może w niedługim czasie wyjedzie do Vittel, to jest w Wogezach. Nie wiem tylko kiedy to nastąpi. Mówiła mi, że wtedy stamtąd do Ciebie napisze. Przypuszczam, że masz tam znajomych. Napisz wkrótce.
Serdecznie Cię całuję
Maria
transkr. Ewa Małkowska-Bieniek, oprac. Przemysław Kaniecki
Autor / wytwórca
Rodzaj obiektu
korespondencja
Technika
rękopis, stemplowanie, druk
Tworzywo / materiał
papier
Pochodzenie / sposób pozyskania
darowizna
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
1943-05-06
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
1943-04-07
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
non post 1900 — 1939
Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN
odkryj ten TEMAT
Muzeum Narodowe w Lublinie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna