Krajobraz włoski ze studnią

Wzięta z rzymskiej codzienności scena rozgrywa się na tle górzystego krajobrazu z malowniczo położonym na zboczu wzgórz miasteczkiem, nad którym góruje średniowieczna wieża. Z prawej strony, za murem, wśród zarośli grupa wysokich drzew – pinii i cyprysów, pochylonych nad przylegającą do muru kamienną fontanną z owalną cembrowiną i postumentem zwieńczonym wazą. Zza muru wychyla się widoczna do pasa postać kobieca. Przy fontannie jedna niewiasta pierze bieliznę, nieco dalej stoi druga, podtrzymując oburącz stągiew niesioną na głowie. Na pierwszym planie, obok kwitnących krzewów, rzeźbione ruiny antycznej architektury, przy których siedzi widoczny od tyłu półnagi mężczyzna z biodrami osłoniętymi czerwoną materią oraz stoi kobieta w niebiesko-białej dwuwarstwowej sukni z podwiniętą spódnicą, niosąca na głowie kosz bielizny. W głębi rzeka, na której brzegu stoją dwie postacie.

Zastosowany zabieg kompozycyjny – otwarcie rozległego pejzażu z zarysami miasta majaczącymi na dalekim horyzoncie między kulisami wysokich rzymskich pinii i cyprysów, pochylających nieznacznie swe korony, by dać schronienie i cień zgromadzonym u ich stóp postaciom – należy do ulubionych Bloemena. Pozwala na wydobycie dramatycznych kontrastów światłocieniowych, uchwycenie poezji wsi rzymskiej. Dwie charakterystyczne, prototypowe postaci – mężczyzna o krótkich kędzierzawych czarnych włosach spowity w czerwoną draperię, często z kijem pasterskim w dłoni, w towarzystwie kobiety odzianej w biało-niebieskie antykizujące szaty – przewijają się w różnorodnych upozowaniach przez dzieła Bloemena (także na wilanowskim Pejzażu idealnym ze sztafażem, nr inw. Wil. 1554).

Stanisław Kostka Potocki od momentu nabycia wiązał obraz z nazwiskiem Jana Fransa van Bloemena. Zastrzegając trudności w oddzieleniu twórczości van Bloemena i Locatellego, Janina Michałkowa opowiedziała się za włączeniem dzieła do oeuvre tego ostatniego. Na obecnym etapie badań zdecydowani jesteśmy przywrócić atrybucję pierwotną. W Ermitażu znajduje się bowiem dzieło van Bloemena, które możemy uznać za pierwowzór obrazu wilanowskiego (olej na płótnie; 48 x 38 cm, nr inw. 2422; RKD nr 45011). Pendant do niego stanowi Parkowy krajobraz włoski z kobietami przy fontannie (olej na płótnie; 48 × 38 cm, nr inw. 2421; RKD nr 45010). Obydwa pochodzą ze zbiorów dawnego Muzeum Golicyna w Moskwie, a do Ermitażu trafiły w 1886 r.