5 fenigów
1916 — 1925
Muzeum Narodowe w Szczecinie
Jest częścią kolekcji: Pieniądz zastępczy
Z powodu deficytu oficjalnych monet drobnych podczas I wojny światowej w Niemczech nastąpiło masowe bicie ich lokalnych odpowiedników. Do emisji monet zastępczych przyłączyły się również duże firmy handlowe odczuwające problemy w obsłudze klientów.
Jedną z nich był szczeciński dom handlowy Rudolpha Karstadta. Za pośrednictwem firmy L. Chr. Lauer z Norymbergii wyemitował dwie serie monet zastępczych. Prawdopodobnie najpierw wybito w cynku oktagonalne żetony w czterech nominałach: 1, 5, 10 i 50 fenigów. Następnie, mając już pewne doświadczenie w zapotrzebowaniu rynku, zamówiono większą ilość 1-fenigówek, tym razem wybitych w żelazie. O dużym nakładzie tej monety świadczy istnienie kilku odmian stempli, które w kontakcie z żelaznymi blankietami zużywały się znacznie szybciej niż w przypadku pracy z bardziej plastycznym cynkiem.
Przedstawiona moneta należy do tej właśnie drugiej emisji. Należy zaznaczyć, że cynk był materiałem strategicznym, trudniejszym do pozyskania, więc bicie monet z żelaza było pewnie mniej kosztowne. Z drugiej strony, monety żelazne były znacznie bardziej odporne na ścieranie się w obiegu oraz na czynniki korozyjne niż cynk, co zapewne również zdecydowało o wyborze tego metalu. Dysponowano więc i tańszym, i bardziej praktycznym pieniądzem.
Niestety, wybijane przez licznych emitentów (znanych jest ponad 18 200 podmiotów) monety zastępcze nie utrzymały się długo w obiegu. Ludność masowo chomikowała wszelkie metalowe pieniądze jako swego rodzaju alternatywę do już wcześniej wycofanych z obiegu monet kruszcowych. Poza tym nakłady były mimo wszystko zbyt małe w stosunku do potrzeb.
Mieszko Pawłowski
Inne nazwy
1 Pfennig; Notgeld
Autor / wytwórca
Wymiary
cały obiekt: wysokość: 1.62 mm, szerokość: 1.63 mm
Rodzaj obiektu
moneta zastępcza
Technika
bicie
Tworzywo / materiał
Żelazo
Pochodzenie / sposób pozyskania
pozyskanie własne
Czas powstania / datowanie
Miejsce powstania / znalezienia
Właściciel
Muzeum Narodowe w Szczecinie (1945- )
Numer identyfikacyjny
Lokalizacja / status
1916 — 1925
Muzeum Narodowe w Szczecinie
1917
Muzeum Narodowe w Szczecinie
1918
Muzeum Narodowe w Szczecinie
odkryj ten TEMAT
Muzeum Narodowe w Lublinie
odkryj tę ŚCIEŻKĘ
Ścieżka edukacyjna